Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc

Jismoniy rivojlanish
- 
bola 
organizmining 
individual 
hayoti 
davomida 
morfofunksional xususiyatlari va ularga asoslangan holda 
ruhiy-jismoniy sifatlarining shakllanishi hamda o‘zgarib 
borish jarayonidir. 
Tor ma’noda “jismoniy rivojlanish” organizmning 
antropometrik 
hamda 
biometrik 
o‘lchovlar 
orqali 
aniqlanadigan (o‘sish, vazn ko‘rsatkichlari, ko‘krak qafasi 
hajmi, qomat holati, umurtqa pog‘onasi egiluvchanligi, tovon 
o‘lc 
hami, 
dinamometriya 
va 
hk.) 
morfofunksional 
xususiyatlar jamlanmasini anglatadi. Keng ma’noda esa ruhiy-
jismoniy xususiyatlar (tezlik, kuch, egiluvchanlik, epchillik, 

---

-
29
-
chaqqonlik chidamlilik)ning rivojlanishini anglatadi. 
Jismoniy 
barkamollik 
(kamolot) 
– 
jismoniy 
rivojlanganlikning 
o‘lchov 
ko‘rsatkichi. 
U 
hayot 
faoliyatining mehnat hamda turmush tarzi talabalariga to‘liq 
javob beradigan: mukammal jismoniy tayyorgarlik hamda 
o‘zaro uyg‘un holatdagi ruhiy-jismoniy rivojlanishni nazarda 
tutadi. 
Jismoniy 
barkamollik 
organizmning 
biologik 
ishonchliligi, yuqori tarzdagi individual jismoniy qobiliyat 
asosida yetuklik hamda mustahkam sog‘lik negizida uzoq 
umr 
ko‘rish 
holatlarida 
namoyon 
bo‘ladi. 
Farzandlarimizning jismoniy barkamolligi mamlakatimiz 
ta’lim tizimida olib borilayotgan islohotlarning asosiy 
negizini tashkil yetadigan har tomonlama yetuk, barkamol 
shaxslarni tarbiyalash va voyaga yetkazish jarayonining 
asosiy bo‘g‘ini sifatida muhim a hamiyat kasb yetadi. 
Jismoniy madaniyat – 
jamiyat umumiy madaniyatining 
tarkibiy qismi, ijtimoiy faoliyatning bo‘g‘ini sifatida 
salomatlikni 
mustahkamlash 
hamda 
inson 
jismoniy 
qobiliyatlarini takomillashtirishga qaratilgan, moddiy hamda 
ma’naviy 
qadriyatlarni 
o‘zida 
mujassamlashtiradigan, 
insonning jamiyatda faol faoliyat olib borishi, sog‘lom 
turmush tarziga ega bo‘lishi, jismonan barkamol bo‘lib 
voyaga yetishi uchun zarur bo‘ladigan madaniyat ko‘rinishi 
hisoblanadi. Istalgan madaniyatning o‘ziga xos xususiyati 
uning ijodiy asosga qurilganligidadir. Ishonch bilan aytish 
mumkinki, jismoniy madaniyat deganda jismoniy mashqlar 
orqali 
inson 
tabiatini 
o‘zgartirish, 
takomillashtirishga 
qaratilgan ijodiy faoliyat tushuniladi. Jismoniy madaniyat 
inson tanasini ”madaniyatlashtirish”ga qaratilganligi bilan 

---