Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc

-
36
-
asosini I.M.Sechenov va I.P.Pavlovning oliy asab faoliyati 
to‘g‘risidagi ta’limoti tashkil yetadi. Bu ta’limot harakat 
ko‘nikmalarini 
shakllantirish 
qonuniyatlarini 
tushunish, 
harakat 
tuzilishi 
hamda 
ruhiy-jismoniy 
xususiyatlar 
rivojlanishining 
o‘ziga 
xosligi 
asosida 
o‘quv-tarbiya 
jarayonini to‘g‘ri va oqilona tashkil etish imkoniyatini beradi. 
Yosh 
fiziologiyasi 
hamda 
neyropsixologiya 
fani 
yutuqlariga tayangan holda bola organizmi yaxlit o‘z-o‘zini 
boshqaruvchi tizim sifatida qaraladi. Bu tizimda oliy asab 
faoliyati orqali boshqariladigan fiziologik, psixologik, 
funksional jarayonlar o‘zaro bir butun sifatida uyg‘unlikda 
ta’sir ko‘rsatadi. Tadqiqotlar ko‘rsatadiki, bolaning psixik 
faoliyati shartli reflektiv xarakterga ega bo‘lib, tarbiyaviy 
ta’sir natijasida yoshlik davrida shakllanadi. 
Psixolog 
olimlar 
L.S.Vigotskiy, 
A.N.Leontev, 
S.L.Rubinshteyn, F.Davletshin, E.G‘oziyevlarning izlanishlari 
natijasida inson psixikasining hech bir xususiyati (iroda, 
xotira, tafakkur, ijod va x.k.z) bolaga tug‘ilishidan tayyor 
holda berilmasligi aniqlangan. Bu xususiyatlar bolalarda 
o‘zlaridan oldingi avlod tomonidan to‘plangan boy tajribaning 
o‘zlashtirilishi natijasida shakllanadi. Hayotiy zarur bo‘lgan 
harakat faoliyati va faolligi ham nasldan naslga berilmagan. 
O‘z holiga tashlab qo‘yilgan bola hech qachon joyidan turib, 
yurib keta olmaydi, hatto shunga ham uni o‘rgatish lozim 
bo‘ladi. Inson organizmining rivojlanishida harakat, muskul 
faoliyati, jismoniy ish muhim o‘rin tutadi. Chunki uning hayot 
kechirishi, turmush tarzi bevosita faol harakatni taqozo yetadi. 
Bunday bog‘lanish inson paydo bo‘lganidan beri hayot 
kechirishning ajralmas qismi bo‘lib, evolyutsion yo‘l bilan 

---