Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc

-
37
-
mustahkamlangan. Shu sababli harakat faqat yashash uchun 
kerak bo‘lib qolmasdan, barcha tashqi va ichki a’zolarning 
me’yoriy ishlashi uchun zaruratga aylangan
2
. Shunday qilib, 
inson bioijtimoiy mavjudot – tabiatdagi yagona tirik organizm 
sifatida nafaqat atrof-muhitni anglash va o‘zgartirish balki 
o‘z-o‘zini o‘zgartirish qobiliyatiga ega. 
 
3-§. Jismoniy tarbiya nazariyasining
ilmiy-tadqiqot metodlari 
“Metod” so‘zining yunoncha tarjimasi «tadqiqot, usul, 
maqsadga erishish yo‘li» kabi ma’nolarni anglatadi. Falsafa 
lug‘atida ushbu tushuncha umumiy tarzda «maqsadga erishish 
usullari»
1
deya sharhlangan. Demak, har bir metodda har xil 
usullar mavjud. Bu usullar faqatgina bayon etib qolmasdan, balki 
o‘quvchilarga, bolalarga o‘rgatish sifatida ham qo‘llaniladi. 
O‘rgatish jarayonida o‘qituvchi berayotgan bilim o‘quvchilar 
tomonidan har xil qabul qilinadi. Biri tez o‘rganadi, ikkinchisiga 
ko‘proq vaqt talab etiladi. Shuning uchun o‘rgatish samaradoligi 
o‘qituvchining to‘g‘ri usullarni tanlash va ishlata bilishiga 
bog‘liq. Bu metodlarni tanlashda vazifalar, tarbiyalashni 
ta’minlovchi o‘rgatish xarakteri, o‘quv materiallariga, ularning 
imkoniyatlari, mashgulot sharoitlari hisobga olinadi. Jismoniy 
tarbiya fanlari tizimi rivoji muayyan muammolarni tadqiq 
etish maqsadida olib borilgan tadqiqot ishlarining g‘oyasi, 
mazmuni hamda natijalari hisobiga ta’minlanadi. Tarbiya 
jarayonlarining mohiyatini tushunish ularni keng yoki tor 
doirada o‘rganish, mavjud ko‘rsatkichlar vositasida ularning 
sodir bo‘lish sabablarini o‘rganish, zarur chora-tadbirlarni 
2
Sh.Qurbonov, A.Qurbonov Jismoniy mashqlarning fiziologik asoslari. T.,”O’AJBNT” markazi 2003. 8 b. 
1
Философский словарь. 5-изд. // Под ред. Р.Т.Флорова. – Москва, 1987. С.- 278. 

---