o bütün, sistem ve yapıda yer aldığı biçimiyle
öğelerine ayırma işidir. Analiz işi;
iş ve işlem
basamaklarına, ilke ve genellemelere göre
yapılmalıdır.
İlişkilere Dönük Analiz: İlişkiler, nesneler
arasında
neden-sonuç, öncelik ve sonralık
boyutlarında gözlendiği gibi, bir bilgi bütününde
sayıltılarla, ortaya konan kanıtlar,
temel
düşünceyle yardımcı düşünceler arasında da
olabilir. Bir felsefi görüşteki mantık örüntüsünü
inceleme, önermeler arasındaki bağıntıları
irdeleyip yazma gibi etkinlikler,
ilişkilere dönük
analizin bir boyutunu oluşturabilir.
Örgütleme İlkelerine Dönük Analiz: Bir bilgi
bütününde, sistemde, yapıda öğeler arasındaki
ilişkilerin dayandığı temel ilkeler, genellemeler,
kuramlar vardır. Bu ilke, genelleme ve
kuramların saptanması gerekir.
Bilimsel
araştırmalar için bu basamaktaki hedefler büyük
bir önem taşır; çünkü bilimin varmak istediği
noktalardan biri de nesneler ve olguların
dayandığı ilkeleri, genellemeleri ve kuramları
bulmaktır.