www.ziyouz.com kutubxonasi
235
di. Bu ajoyib hiddan mahrum bo‘lgisi kelmagan kishi uni ma’lum muddatgacha o‘zidan
uzoqlashtiradi. Davosi shu. Goho yana o‘sha ajoyib hidni qo‘msab, har qanday hidni,
masalan, yaramas “Sariq gul” hidini ham dimog‘iga keltiradi. Ana shu o‘t o‘z hidlari tu-
fayli bemahal xazon bo‘ladi: odamlar uzib olishib qo‘llarida so‘ldirishadi, eza-eza o‘ldiri-
shadi. Farida, dog‘u hasratda qoraygan ko‘zlaring, alam va uqubatdan sarg‘aygan go‘zal
yuzing bilan seni qo‘llarda ezilgan sari hidi ortgan o‘sha xushbo‘y gullarga o‘xshataman.
Gaplarimga tushunyapsanmi, azizim? Evoh, ko‘zlaring ortiq kulmayapti. Demak, mening
bema’niday ko‘ringan bu so‘zlarimni ermak qilyapsan.
Farida uyqu elitgan yosh bola singari ko‘zlarini yumib oldi. Kipriklarida yoshlar jilvala-
nar edi. Bu hayajonli kechinmalar uning madorini quritdi, tizzalari o‘z-o‘zidan bukila bo-
shladi, u butun og‘irligini Komronning qo‘llariga tashladi.
Xuddi tushdagiday, yolg‘iz lablarining harakati bilan shivirladi,
— Ko‘rib turibsan, Choliqushi abadiy o‘ldi.
Komron boshini yana ham yaqinlashtirib, ayni ohangda shivirladi:
— Hechqisi yo‘q, “Choliqushi”ga bo‘lgan butun muhabbatimni boshqasiga, “Gulbasha-
kar”ga berdim...
Komron qo‘llarida hamon og‘irlashib borayotgan bu majolsiz vujudning birdan jonlan-
ganini, hayot zavqi bilan talpinganini sezdi.
— Yo‘q, unday dema, jon Komron!
Farida hanuz Komronning ko‘ksida yotgan boshini xiyol orqaga tashlab, yuzini unga
qaratdi. Kesik, bo‘g‘iq nafas titratayotgan bo‘ynining tomirlari ko‘karib borar, yuzi yonib,
ko‘zlarida qizil uchqunlar o‘ynardi.
Komron yana boyagi so‘zini takror aytdi:
— Gulbashakar, mening, faqat meninggina Gulbashakarim!
Farida butun vujudi bilan qaltirab oyoqlarining uchiga turdi, yigitning yelkalaridan
mahkam quchoqladi, tomirlaridagi hamma qoni lablariga yig‘ilganday edi, u bo‘ynini
cho‘zdi...
* * * Bir minutchadan keyin tin olishdi: Farida uzoq chanqoqdan so‘ng tiniq buloqda miriqib
suv ichgan qush singari jonlangan edi. U yer tepinib tipirchilar, shovqin solar, Komronga
ko‘rsatmaslik uchun hadeb yuzini u yoq-bu yoqqa tebratar:
— Qanday uyat ish bo‘ldi, voy xudo! Sen sabab bo‘lding, xudo haqqi, sen sabab
bo‘lding!.. — deb chirqirardi.
Yonlaridagi daraxt shoxida bir choliqushi tinmay sayrar edi.
_________________
* So‘r (Soeur) — opa (frantsuzcha). Bu yerda frantsuz katolik tarbiyaxona murabbiyasi.
* Diyorbakir — Turkiya shaharlaridan biri. Musul, Bag‘dod va Karbalo — Iroq shaharlari;
birinchi jahon urushigacha Iroq Usmonli imperiyasida edi.
* Chorshaf — arab, turk, eron xotinlari yopinadigan chodira, paranjining bir xili.
* Husayn yomon, Husayn yaramas, adabsiz... oo.
* Choliqushi — butazor qushi, chittak.
* Ma soeur (frantsuzcha) — mening opam, opa.
* Hazrati Ayyub qudug‘i — Istambulda Muhammad payg‘ambar sahobalaridan Abu
Ayyub Ansoriy dafn etilgan mashhur qabriston.
* Pardon (pardon) — kechirasiz (frantsuzcha).
* Qyag‘itxona — Istambul atrofidagi bir tuman va soy nomi.
* Mersi (mersi) — rahmat (frantsuzcha).