Microsoft Word diplom isi n'rmin docx

5    Təhsilin Avtomatlaşdırılmış İdarəetmə Sistemi (TAİS) 

   Təhsilə  cəlb  olunmuş  maddi,  elmi,  pedaqoji  və  s.  resursların  Avtomatlaşıdırlmış 

İ

darəetmə Sistemidir.ATS-in və ümumilikdə bütün təhsil sisteminin idarəolunma və 

nəzarət  mexanizmlərini  özündə  birləşdirməklə,  müxtəlif  səviyyələrdə  prioritetlər 

ə

sasında  təhsil  sisteminin  optimal  və  effektiv  üsullarla  idarə  olunmasına  yardım 

məqsədilə  yaradılır.TAİS,  təhsilin  şaquli  idarəolunma,  üfiqü  və  şaquli  nəzarət 

mexanizmlərinə(alt-sistemlərə) malik olur[13,s.25-28]. 

İ

ntellektual təhsil sistemləri 

İ

ntellektual,  yəni  şüurlu  maşınların  yaradılması  sahəsində  uğurlu  araşdırmalar 

aparılır.  Kompüterin  şüurunu,  intellektini  insan  şüurundan  fərqləndirmək  üçün  onu 

süni  intellekt  adlandırmaq  qəbul  olunmuşdur.  Süni  intellekt  insanın  intellektual 

fəaliyyətinə nüfuzu ilə səciyyələnən V nəsil kompüterlərin yaradılması ilə inkişaf etdi. 

Bu nəsil kompüterlər təbii dili başa düşməlı, hər hansı gözlənilməz və qeyri-müəyyən 

vəziyyət  üçün  qərar  çıxara  bilməli,  yaddaşına  əvvəlcədən  yazılmış  biliklərlə 

kifayətlənməyərək  yeni  biliklər  qazanmalı,  öyrənmə,  qavrama  qabiliyyəti  olmalıdır. 

---

54 

 

Öhdəsinə  düşən  funksiyaları  yerinə  yetirmək  üçün  kompüter  saniyədə  trilyon 

ə

məliyyat  aparmalıdır.  Bu  sürəti  isə  paralel  işləyən  çoxprosessorlu,  çoxmaşınlı 

sislemlərin köməyi ilə əldə etmək olar 

İ

ntellektual  sistemlərdə  informasiya  emalının  kompüterdə  də  insan  beynində 

olduğu kimi həyata keçirilməsi məsələsi öyrənilir. Beyin fəaliyyətini tənzimləyən sinir 

hüceyrələrinin  –  neyronların  funksiyalarıni  kompüterdə  modelləşdirən  nəzəriyyə 

(neyron  şəbəkələri  nəzəriyyəsi)  əsasında  kompüterlərə  öyrənmə  qabiliyyəti  verən 

alqoritmlər yaradılır. Neyronların bir sıra funksiyalarını yerinə yetirən inteqral sxemlər 

yaradılmışdır.  Nəzəri  hesablamalara  görə  optik  elementlər  əsasında  yaradılan 

kompüterlər  saniyədə  yüz  trilyonlarla  əməliyyat  yerinə  yetirə  bilər.  Məlumatın  işıq 

ş

üalarından  istifadə  etməklə  yüksək  sürətlə  və  etibarlı  ötürülməsi  və  emalı  son  illər 

geniş yayılmışdır.