Microsoft Word Düzeltilmis tez

3.8.1.8 Prim Ve Katkı Payı Ödemelerinin Belgelendirilmesi 
 
Prim, aidat ve katkı paylarına ait ödeme belgesinin, belgenin ait olduğu ay 
içinde işverene ibraz edilmesi şartıyla ilgili olduğu ayda, birden fazla işverenden 
ücret geliri elde ettiği için veya tevkifata tabi olmayan ücret geliri elde ettiği için 
ücret gelirlerini yıllık beyanname ile beyan eden ücretliler ödemiş oldukları prim ve 
katkı payları yıllık beyanname üzerinde indirim konusu yapılabilir. 

---

109
3.8.1.9 Katkı Payı Ve Primlerin Vergi Matrahından İndirimi 
 
Katkı Payı Ve Primlerin Vergi Matrahından İndirimi Konusu Yapılabilmesi 
İçin aranan şartlar ücretli çalışanlar ve gelirini yıllık beyan edenler için şu şekildedir. 
Ücretli çalışanlar için ücret ödemesinin ilgili olduğu aya ilişkili olması ve en geç bu 
ay içinde ödenmiş olması gerekmektedir. 
 
Gelirlerini yıllık beyanname ile beyan edenler ise beyannamenin ilgili olduğu 
döneme ait olması, ödemenin bu dönem içerisinde yapılmış olması gerekmektedir. 
Gelir Vergisi Kanununun 86.ncı maddesinin birinci fıkrasının 1 numaralı bendine 
göre; bireysel emeklilik sistemi ve şahıs sigortalarından elde edilen ve menkul 
sermaye iradı olarak tanımlanmış gelirler tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname ile 
beyan edilmeyecektir. Stopajla yapılan vergileme nihai vergileme olmaktadır. 
 

---

110
SONUÇ VE ÖNERİLER 
 
Vergilendirme ile ilgili olarak birçok ülkede farklı hukuki düzenlemeler ve 
uyulmaması halinde dereceleri farklı yaptırımlar uygulanmaktadır. Ekonomik 
göstergelerin dışında vergilendirme aynı zamanda kültürel bir öğe olarak kabul 
edilebilir. Aynı zamanda sigortacılık faaliyetlerinin yaygınlığı ve sigorta şirketlerinin 
gücü de ülke ekonomisinde ve sosyal yaşantısındaki kültürel öğelere bağlı geliştiğini 
söylemek mümkündür. Gelişmiş ülkelerde sigorta ürünlerine duyulan ihtiyaç ile 
ülkemizdeki gereksinim farklı düzeylerdedir. Öncelikli olarak sigorta ürünlerinin 
faydalarının topluma iyi bir şekilde tanıtılması gereklidir. İlk olarak sektörün gelişimi 
bu noktada gerçekleşecektir. Ardından vergi alışkanlıkları doğrultusunda yapılması 
gereken müdahaleler sigorta sektörü üzerinde etkiye sahip olacaktır. 
Vergi 
yapısı oluşturulur iken belirlenecek standartlar, benzer faaliyet ve 
yükümlü gruplarına tarafsız vergileme işlemi sunmalı. Ayrıcalıklar sınırlı sayıda 
yükümlüye uygulanmalı. Diğer bir ifadeyle vergi ayrıcalığı belirli sektör, faaliyet ve 
yükümlüye fayda sağlamalıdır. Aksi takdirde vergi harcamasından söz edilemez. 
Amaç, ideal vergileme sistemini tanımlama ve ondan ayrılmaları göstermekten 
ziyade, kamu harcama programlarına dönüştürülebilen ve kamu harcamalarına 
alternatifler olarak düşünülen özel hükümleri vergi harcamaları olarak 
tanımlayabilmektir. Böylece belirlenecek standart, gerçek vergi yapısından çok fazla 
ayrılmamalıdır. Vergi harcamasına konu edilen vergi, vergi ayrıcalığının değerinin 
uygun bir standartta ölçülmesine olanak sağlayacak kadar geniş kapsamlı olmalıdır. 
Vergi sisteminde vergi harcamasının sağladığı yararı ortadan kaldıracak hüküm 
olmamalıdır. Vergi harcaması, doğrudan kamu harcamaları gibi 
gerçekleştirilebilecek belirli bir amaca hizmet etmelidir
198
. 
 
Vergi politikası önerilerinin hazırlanmasında dikkate alınması gereken 
Türkiye’ye özgü koşullar ise şöyle olmalıdır. Kamu kesimi faiz giderlerinin hızlı 
artışı, hızlı nüfus artışı, adaletsiz gelir ve servet dağılımı, gösteriş tüketimi ve yurt içi 
tasarrufların yetersizliği, vergisel teşviklerin yatırımlar üzerinde yeterince etkili 
198
F. GİRAY, s. 32 

---

111
olamaması, uluslararası karşılaştırmalarda ülke saydamlığının yetersizliği yüksek 
oranda eş değer vergi yükü etkisi yaratmaktadır. Kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin ve 
dolaylı vergilerin paylarındaki artış, vergi affı uygulamalarının yaygınlığı, ihracatta 
katma değer vergisi sorunu, kısa vadeli sermaye hareketlerinin piyasaları aşırı 
dalgalandırıcı etkileridir
199
. 
Vergi istatistiklerinin geniş bir zaman aralığına yayılmış olmaması sebebiyle 
uygulanacak vergi teşvikleri ve diğer vergi kolaylıkları vergi adaletini olumsuz 
yönde etkileyebilecek, vergi politikaları siyasi amaçlar doğrultusunda hükümetlerin 
kısa dönemli programlarını desteklemek amacıyla kullanılabilecektir. 
 
Vergi politikalarının ve vergiye yönelik düzenlemelerin maliyet etkisinin 
analizinde, vergi istatistiklerinin mevcudiyeti oldukça önemlidir. Özellikle, vergi 
harcamaları ve sektörel vergi istatistiklerine ait verilerin olmaması, vergi politikaları 
ve uygulamalarının analizini güçleştirmektedir
200
. 
Sigorta 
şirketlerince, kendi ekonomik çıkarlarını daha yüksek düzeylere 
taşımak amacıyla uygulamadaki vergi kolaylıklarının yeterli olmadığı öne sürülerek, 
önemli vergi teşviklerinin tanındığı bireysel emeklilik sisteminin vergi yükü altında 
kaldığı şikâyet konusu olmaktadır. 
Türkiye’de bireysel emeklilik sistemi işlemleri üzerinden alınan vergiler 
konusunda bir diğer görüş, kişilerin sisteme kayıt esnasında ilk ödenen katkı payının 
vergilendirilmiş kazanç üzerinden alınıyor olmasına ilişkindir. Katkı payının zaten 
vergilendirilmiş kazanç üzerinden alınmasının ardından katkı payına ilişkin tekrar 
vergi alınmasının çifte vergilemeye neden olduğudur. Ayrıca sistemden çıkan 
kişilerin elde ettiği birikimin vergilendirilmesi de eleştirilmektedir. Bu gibi 
uygulamalar sonucu kişi başına aylık prim üretiminin düşük bir düzeyde kalmasına 
ve fazla artmamasına neden olmaktadır
201
. 
199
H. ATILGAN
,
ss. 95-96. 
200
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007/2013, ss. 28 
201
TSPAKB,“IV Sermaye Piyasaları Arenası Sermaye Piyasalarının Büyütülmesi ve