3.4.1 Vergi Harcaması ve Sigortacılık Verginin ekonomik sonuç yaratmasından yararlanılarak, korumak ve
geliştirilmek istenen alanlar için vergi teşviki, önlenmek istenen alanlar için vergileri
ağırlaştırmak suretiyle maliye politikasının bir aracı olarak kullanılmaktadır
126
.
Bir verginin uygulamasında iki taraf vardır. Bunlardan biri devlet, diğeri ise
mükelleftir
127
.Vergi mükellefler üzerinde mali bir baskı unsurudur. Hem sektör
ürünleri hem de sektör içerisinde faaliyet gösteren kuruluşlar üzerinde birtakım
etkiler yaratmaktadır. Tercih edilen vergi politikaları doğrultusunda, sigorta sektörü
üzerinde genişletici veya daraltıcı etkilere sahiptir. Vergi indirimleri, muaflıklar ve
diğer vergi kolaylıkları genişletici etkiye sahipken, getirilen her ek vergi daraltıcı
etkiye sebep olmaktadır. Vergi politikaları aracılığıyla sigorta ürünlerine olan talep
ve arz miktarlarında artış veya azalışlar yaratılabilir. Bu değişmeler için gerekli olan
vergi politikalarının vergilerin mükellefler üzerindeki baskısının azaltılması veya
arttırılmasıdır. Hedef sigorta sektörünün gelişimi ise devreye vergi harcamaları
sokularak mükellefler üzerindeki vergi yükünü azaltıcı uygulamalara yer verilebilir.
Mükelleflerin üzerindeki vergi yükünü azaltmayı amaçlayan vergi indirimleri bir
çeşit gider yani harcama niteliği taşır. Geniş anlamı ile yapılan bu giderler vergi
harcaması olarak nitelendirilir.
Vergi harcaması, vergiye tabi olması gerekirken devletin çeşitli ekonomik ve
sosyal sebeplerle vergi istisnaları ve benzer uygulamalar yoluyla vazgeçtiği vergi
gelirleridir
128
. Vergi harcaması yaygın olarak; belirli ekonomik ve sosyal amaçlara
ulaşmak için oluşturulan ve gelir kayıplarını içeren, normal, standart veya genel
kabul görmüş bir vergi yapısından ayrılma olarak tanımlanır. Uygulamada vergi
125
Mualla ÖNCEL, Ahmet KUMRULU ve Nami ÇAĞAN , s. 52.
126
M. ÖZKARA, ss. 6-7.
127
A.AKDOĞAN, s. 145.
128
Erkan KARAASLAN, “Bir Kamu Harcaması Olarak Vergi Harcaması” www.erkankaraarslan.org/bolum/makale/dosya/45.pdf