ETNOPSİXOLOGİYA 214
yetirilməlidir.Indiki dövrdə küçələri təmizləyib ağardırlar. Çünki
onları elə düşünürlər ki, bununla yeni ili də belə təmiz keçirəçəklər.
Hər insan elm öyrənir ( elmlidir), bratani – yəni az nəfər alır, yoga
– yəni Allahla əlaqəyə girir, tapa – özlərinə dözümlülük məşqləri
ilə əziyyət verirlər və samadhi – Allah qarşısında bağışlanır- yerinə
yetirilir.Bütün bunlar hinduistlər üçün vacibdir. Çünki yeni ilin
daha yaxşı, problemsiz keçməsini istəyirlərsə bunları etməlidirlər.
Ngembang Api. Ən sonuncu adət isə onuncu ayın 2-sində
keçirilən Ngembak Geni (Api)dir. Bu gündə Saka yeni ilinin 2-inci
günüdür. Hinduist camaatı böyük ailə ilə və qonşularla birgə
“Dharma Shanti”ni edirlər və yaşadıqlarına görə Allaha şükürlərini
bildirirlər və bir-birlərindən səhvlərinə görəüzr istəyirlər. Dharma
Şantinin məğzi Tatwamasi fəlsəfəsinə aiddir.Nyepi Bayramı
Xristiyan təqviminin 78-ci ilində vəya İ Saka ilinin İ ayındn
xatırlanan və qeyd edilən Saka yeni il bayaramıdır. Nyepi bayram
kimi 1983-ci ildən İndoneziya Respublikasının hökuməti tərəfindən
milli bayram kimi qəbul olunub.
Nyepinin tarixi. Saka ilinin yaranması ilə müxtəlif xalqlar öz
aralarında müharibələr aparaqmaqla dövlətlərini yaratmış və get-
gedə öz ərazilərini genisləndirdikdə İnduizmin arelıda genişlənmiş
bu din Mərkəzi və Cənub-qərbi Asiyaya, Sindhu çayının vadisinə,
Himalay sıra dağlarına və Kiçik Asiya yarım adasına qədər
yayılmışdı. Əgər bunu yer kürəsində indiki mövcud olan ölkələr ilə
desək, bu din SSR-nin cənub, İrak, iran, Pakistan, Şimali və Şimal-
Qərbi Hindistan, Nepal, Kəşmir, Əfqanıstan, və Tibetdə yayılmışdı.
Tayfalar tez-tez müharibə etmişlər. Bu tayfalara Saka, Yavana
(yunan), Pahlava (Iran), Yuenci (Tibet) və Malava( Hindistn)
tayfaları idi. Bu müharibələr 100 illərlə davam etdi və bu tayfalar
arasında qaliblər sırası ilə dəyişdi. Həmin müharibələr eramızdan
əvvəl l əsrdən eramızın l əsrinə qədər davam etmişdir
Hinduizm mədəniyyəti və adət-ənənəsi. Eramızın İ əsrinin ilk
illərində Saka tayfsı sosial və mədəniyyət cəhətdən çox inkişaf
etmişdi. Baxmayaraq ki, iyasət və iqtisadi cəhətdən güclü olsada
Mərkəzi hökumət Purushapurada yerləşən və kifayət qədər güclü