Microsoft Word etno kitab son srift 12

ETNOPSİXOLOGİYA 
334 
yalnız fiziki deyil, həm də xarakterini də möhkəmlətmişdir. Onlar 
ağıllı, bacarıqlı, hiyləgər olurlar. Öz eqoizmini təmin etmək üçün 
aldatmaqdan, oğurluq etməkdən və öldürməkdən çəkinmirlər.
Arıq və zəif inkişaf etmiş əzələlərinə baxmayaraq tubu öz 
gücünə, dözümlülüyü və hərəkətliliyinə görə digərlərindən 
fərqlənir. Üz cizgiləri aydındır, hətta qəşəngdirlər. Aclığın hakim 
olduğu səhrada tubu birlik hissini, başqalarına və qohumlarına 
qayğılıq hissini itirmişdir. Hər kəs özü üçün yaşayır, ictimai işdə və 
ictimai əyləncələrdə iştirak etmirlər. Onlar ancaq qorxu və hücum 
qarşısında birləşir, lakin təhlükə sovuşduqdan sonra bu ittifaq 
dağılır. Tubu heç kimə inanmadığı üçün silahlı gəzir. Onlar yaltaq, 
hiyləgər, vicdan əzabı çəkməyən minnətdarlıq hissi olmayan 
insanlardır. Qadınları daha çox müstəqildirlər, xaraktercə 
qətiyyətli, seçim azadlığına malikdirlər. 
Maba (Çad Respublikası) kasıb, kobud, lakin əla idarə edilən 
tayfalardır. Maba (Vadailər) dalaşqanlığa, qəddarlığa meyillidirlər. 
Pivədən (alkoqollu içkilərdən) cuşa gələn vadailər sevgi 
münaqişələrinə sürüklənərək hər gün ölüm hadisəsi törədirlər. Bu 
isə ticarətin kəsilməsinə səbəb olur. Vadaidə kimsə borcu ödəməsə, 
kimsə – kimisə aldatsa, cəza olaraq ölüm hökmü verilir. Çünki 
digər cəzalar onları qorxutmur.
Musqular (Kamerun, Çad) mədəniyyətə meyillidirlər, siyasi 
cəhətdən güclüdürlər, əkinçilikdlə məşğul olurlar. Onlar əkin 
sahələrini çəpərləyib, kölgə verən ağaclar əkib, torpaqları
gübrələyiblər, kəndin ortasında qazılmış bulaqlar var. Batta, margi, 
baya, tikar, falli tayfaları musqulara oxşayırlar.
Sarlar (Çad – bagirmi qrupuna aiddir) qonaqpərvər, 
əməksevər və fəaldırlar. Musiqini, rəqsi, əylənməyi, dostluğu və 
dalaşmağı xoşlayırlar. Sarlar sənətkarlığa meyillidirlər, onlarda 
şifahi xalq yaradıcılığı inkişaf edib. Bu xalq çoxlu miflərin 
daşıyıcısıdır və bu miflər nəsildən-nəsilə ötürülür.
Fanlar (Komerun, Gabon, Ekvatorial Gvineya) gözəl xarici 
görkəmə malikdirlər və müxtəlif incəsənət növlərinə qabildirlər. 
İnsan əti yemək onlar arasında az rast gəlinir, əgər varsa o gizli 

---