20
öyrənilməsinə və təsərrüfat dövriyyəsinin cəlbinə sərf olunan əməklə müəyyən-
ləşir; cəmiyyətin birbaşa xərcləri nə qədər yüksək olarsa, istifadəyə lazım olan
resurs, bir o qədər baha olacaq.
Sərfiyyat konsepsiyası, suyun qiymətləndirilməsi, meşə və mineral-xammal
resurslarının bir çox metodik araşdırmaların əsasını təşkil edir. Lakin son zamanlar
daha çox fikir resurs qiymətləndirmə işlərində renta konsepsiyasına verilir. Bu
konsepsiyanın tərəfdarları sərfiyyat konsepsiyasının əsas nöqsanını onda görürlər
ki, resursların qiymətləndirilməsi zamanı keyfiyyətcə daha ucuz olan təbii
resurslar, daha baha qiymətləndirilir. Sərfiyyat konsepsiyasının başqa nöqsanı
təbii resursların keyfiyyət xüsusiyyətlərinin ciddi qeydiyyatının olmamasıdır,
hansılar ki, iqtisadi qiymətləndirmənin predmeti olmalıdır. Təbii resursların
iqtisadi qiymətləndirilməsində renta yanaşmasının əsası ondadır ki, o, diferensial
rentanın gətirdiyi həmin resursların miqdarı ilə ölçülür. Diferensial rentanın
iqtisadi xeyri ondadır ki, o gücünü xalq təsərrüfatında resursların təbii əlverişli
xüsusiyyətlərinin qiymətlənməsindən alır. Diferensial rentanın müəyyənləşdi-
rilməsi ərazi müxtəlifliyində, ictimai əmək məhsuldarlığında, resursların müxtəlif
xüsusiyyətində özünü göstərir.
Dostları ilə paylaş: