Microsoft Word ey farzand ziyouz com doc

ZULHIJJA OYI VA ILK O’N KUNINING FAZILATI 
Zulhijja oyi, ilk o‘n kunining fazilatlarini bilish zarur. Alloh Odamning (a.s) tavbasini bir rivoyatga 
ko‘ra muharram oyida, bir rivoyatga ko‘ra zulhijja oyida qabul qilgan. 
Ibn Abbosdan (r.a.) qilingan rivoyatga ko‘ra, bu zulhijja oyining birinchi kunida bo‘lgan. 
O’ninchi kuni esa qurbon bayrami. Kim shu qurbon hayit namoziga kelib, qurbonlik go‘shtidan 
yeguncha hech narsa tanovul qilmasa, orqasidan ikki rakat shukr namozi o‘qigach, gunohlarini ko‘z 
oldiga keltirib, pushaymon bo‘lsa, Alloh o‘sha kishini, ota-onasi va butun oila a’zolarining barcha 
gunohlariii kechiradi. 
Qurbonlik go‘shtining ma’lum qismini faqir va miskinlarga, yo‘qsillarga tarqatgan kishiga Alloh 
Uhud tog‘ining vaznicha savob ehson etadi. 
Har kim shu o‘n kun ichida sadaqa bersa, payg’ambarlarga xizmat qilganning savobini qozonadi. 
Bu o‘n kun ichida bemorni ziyorat qilgan — Alloh do‘stlaridan birining ahvolini so‘ragan va ko‘nglini 
olgan kabi savobga sazovor bo‘ladi. 
Bu o‘n kun ichida bir yetimga yoki bir bechora, miskinga libos kiydirganga Alloh jannat libosini 
kiymoqni nasib aylaydi. 

---

Ey, farzand. Abu Homid G’azzoliy 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
14
Shu o‘n kun ichida bir yetimning ko‘nglini olib sevintirganni Alloh (oxiratda) arsh soyasiga oladi. 
Bu o‘n kun ichida ilm majlisida qatnashgan payg‘ambarlar majlisida ishtirok etganchalik savob oladi 
YARATILGANLARNING BIRINCHISI—AQL 
Ey, farzand!
Alloh Xoliqi Zul Jalol avval aqlni yaratdi. Bu haqda Payg‘ambar (s.a.v.) shunday deydilar: 
«Alloh aqlni yaratib, uni nur ichiga qo‘ydi. Ilmni aqlning taniga kiydirdi. Fahm (sezgi)ni aqlning 
joniga berdi. Zuhd va taqvoni unga joylashtirdi. Ixlosni yuziga berdi. Xasislik (to‘ymaslik)ni qulog‘iga 
berdi. Rostlikni tiliga berdi. Jo‘mardlik (saxovat) ni qo‘liga berdi. Tavakkulni beliga berdi. Qo‘rquvni 
belidan pastga, umidni belidan balandga berdi. Keyin Alloh O’zi yaratgan aqlga shunday xitob qildi: 
«Ey, aql! Ko‘tar boshingni! Tila, tilagingni beray!» 
Aql shunday dedi: 
«Ey, mening Parvardigorim! Men faqir, haqir bir maxluqingman, faqat gunohlarimni kechirishingni 
so‘rayman. Meni qay qulingga loyiq ko‘rsang, o‘sha bandangni ham kechirgaysan!» 
Alloh taolo shunday dedi: 
«Ey, Mening farishtalarim! Sizlar guvoh bo‘ling! Men qay qulimga aql bergan bo‘lsam, o‘sha 
qulimni kechirdim. Boshida aqli bor kishi har ishini aqlga muvofiq qiladi». 
Alloh taolo Qur’oni karimda (Naziat, 40-41) marhamat etadi: «Ammo kim Robbining azamatidan 
qo‘rqib o‘zini yomonlikdan (havoi nafsdan, shayton sharridan) qaytargan (saqlagan) bo‘lsa, boradigan 
joyi, shubhasiz, jannatdir!» 
Alloh aqldan so‘ng nafsni yaratdi, taniga esa jaholatni kiygizdi. Shahvatni ko‘ziga berdi. 
Ochko‘zlikni tomog‘iga berdi. Yolg‘onni tiliga berdi. O’zini xira ko‘rmoqni (xudbinlikni, manmanlikni, 
kerilishni) ko‘ksiga berdi. Ta’magirlik va hirsni qorniga berdi. Zulmni beliga berdi. G’azabni qo‘liga 
berdi. Nopoklikni tanosil a’zolariga berdi. Fasod (fisq, g‘avg‘o, buzg‘unchilik)ni oyog‘iga berdi. 
Shubhani belidan quyisiga, shirkni belidan yuqorisiga berdi. Keyin Alloh marhamat etdi: 
«Ey, Mening farishtalarim! Guvoh bo‘ling, kim mening amrimni tutmay, nafsiga ergashsa, uni 
jahannamga otgum». 
Alloh Qur’onda (Naziat, 37,38-39 oyatlar) marhamat etadi: 
«Yo‘ldan ozib, tug‘yonga tushib dunyoni afzal ko‘rib, ustun qo‘yuvchilarning boradigan joyi, 
shubhasiz, jahannamdir!» 
Demak, har kim ishini aqlga muvofiq ado etmog‘i xayrlidir. Aql qabul qilmaydigan ishdan yaxshilik 
hosil bo‘lmaydi. Aqlga zid harakat qilgan—nafsiga ergashgandir. Bunday kishining jahannamga 
tushishiga Alloh farishtalarni guvoh qildi. 
Inson uchun eng buyuk dushman — nafsdir. Nafs, yomonlikdan omon bo‘lmoq — aqlga quloq 
solmoq, aqlning yaxshi ko‘rsatmasiga ko‘ra harakat etmoqdir. 
Allohning borligi, birligi ham aql bilan taniladi. Payg‘ambarlar aqli yuksakdir. Yo‘llari ham aqlga 
mu’ofiqdir. Aql bilan ado etilgan amallar jannatga ko‘tariladi. 
Allohning rahmati va barokatiga inson aql bilan yetadi. Roziligini aql bilan qozonadi. 
Allohning borligi va birligini anglamagan, paygambarlarga ishonmagan aqlsiz, tentak, dinsiz, kofir, 
dahriydir. 
Musulmon bo‘lgani holda nafsining amrida bo‘lgan ahmoqlar ham bor. 
Alloh Qur’oni karimda shunday deydi: 
«... ular hayvonlar kabi, hatto tubanroqdirlar...» 
(Furqon surasi, 44-oyat) Ya’ni nafsiga ergashganlar to‘rt oyoqli hayvonlarqan ham tubanroq 
bo‘ladi. 
Ey, farzand!
Alloh Odamni (a.s.) yaratdi, Jabroil (a.s.) aql, imon va hayoni unga keltirib, shunday dedilar: 
— Ey, Odam! Sizga Allohdan salom. Keltirganim uch narsadan birini qabul qilishingni istaydi. 

---

Ey, farzand. Abu Homid G’azzoliy