Microsoft Word G`azna maruza

// guruh - Ish beruvchilarning ajratmalari (ish haqiga 
ustamalar); /// guruh - Kapital qo`yilmalar; IVguruh - 
Boshqa xarajatlar. 
Xarajatlarni 
moliyalashtirish 
(to`lash) 
budjet 
ijrosi 
jarayonida xarajatlar ro'yxati va smetasiga kiritiladigan 
o`zgartirishlarni hisobga olgan holda tegishli yil uchun 
tasdiqlangan 
budjet 
parametrlariga 
hamda 
budjet 
tashkilotlarining xarajatlar smetalariga muvofiq tuzilgan budjet 
xarajatlarining choraklar bo`yicha taqsimlangan yillik ro`yhatiga 
binoan amalga oshiriladi. 
/ guruh - Ish haqi va unga tenglashtirilgan to 'lovlarga 
quyidagi xarajat turlari kiradi: 
- "Ishhaqi"; 
- "Ta`lim muassasalarining o`rnak ko`rsatgan xodimlarini 
rag`batlantirish Direktor fondi mablag`lari" (umumta`lim 
maktablari, kasb-hunar kollejlari va akademik litseylarda); 
- Stipendiyalar. 
Umuman olganda, budjet taslikilotlari xodimlari ish haqini 
hisoblashda ular mehnatiga haq to`lashning Yagona Tarif 
Setkasi (YaTS) qo`llaniladi. YaTS O
c
zbekiston Respublikasi 
Vazirlar Mahkamasi tomonidan o`rnatiladi. U 22 ta razraddan va 
har bir razrad uchun o`rnatilgan tegishli tarif koeffitsiyentlaridan 
iborat. Yagona Tarif Setkasi qonunan o`rnatilgan eng kam ish 
haqi miqdoriga asoslanadi va budjet tashkilotlari xodimlari 
lavozim okladlarini aniqlash uchun qoilaniladi. Ayrim tarmoqlar 
uchun esa mehnatga haq to`lashning tarmoq setkasi qoilaniladi. 
Masalan, oliy taiim muassasalari, xalq ta`limi muassasalari, 
sogiiqni saqlash davlat tashkilotlari uchun ular xodimlari 

---

73 
mehnatining xususiyatidan kelib chiqqan holda haq to`lashning 
tarmoq setkalari ishlab chiqilgan. 
// guruh ~ "Ish haqiga ustamalar" (Ish beruvchilarning 
ajratmalari): 
Bu guruhda mehnat haqi fondiga nisbatan foizlarda 
hisoblanadigan yagona ijtimoiy to`lov summasi aks ettiriladi. 
Xarajatlar hisoblab chiqilgan mehnat haqi fondi summasiga 
nisbatan o`rnatilgan foizlarda hisoblanadi. 2014-yil uchun 
yagona ijtimoiy 
to`lov miqdori mehnat haqi fondiga nisbatan 25 foiz qilib 
belgilangan
1
. 
III guruh - "Kapital qo`yilmalar" guruhi bo`yicha xarajatlar 
Davlat investitsiya dasturida nazarda tutilgan aniq ro`yhatlarga 
muvofiq alohida tarzda rejalashtiriladi. Bu xarajatlar alohida 
budjet tashkilotining smetasida rejalashtirilmaydi. 
IVguruh - "Boshqa xarajatlar" tarkibiga quyidagi xarajat 
turlari va ularga mos xarajat kodlari kiradi: 
- "Xizmat safar xarajatlari" 
- "Kommunal xizmatiarni to`lash xarajatlari" 
- "Telefon, telekommunikatsion va axborot xizmatlari 
xarajatlari" 
- "Joriy ta'mirlash xarajatlari" 
- "Saqlash, ekspluatatsion xarajatlar va boshqa xizmatlarni 
to`lash xarajatlari" 
- "Texnika, uskunalar, joriy maqsadlardagi boshqa 
buyumlami va oziq-ovqat mahsulotlarmi sotib olish xarajatlari" 
- "Boshqajoriy xarajatlar". 
IV guruh moddalari bo`yicha xarajatlarni rejalashtirish va 
hisob-kitob qilishning eng umumiy boigan o`ziga xos 
xususiyatlari quyidagilardan iborat: 
- amaldagi narxlar va tariflar asosida hisoblab chiqariladi; 
- natural shaklda ajratilgan limitlar asosida aniqlanadi; 
- hisoblagichlarning ko`rsatkichlan bo`yicha o`tgan yildagi 
haqiqiy xarajatlar inobatga olinadi; 

---

- har bir birlik uchun o`rnatilgan xarajat me`yorlariga rioya 
etiladi; 
- energoyoqilgi va boshqa resurslami iqtisod qilish rejimiga 
rioya etiladi. 
Xulosa qilib aytganda, keyingi yillarda budjet amaliyotidagi 
o^zgarishlar, "Davlat budjetining g’azna ijrosi to`g
;
risida"gi 
Qonun-ning qabul qilinishi va budjet tashkilotlari xarajatlarini 
moliyalashtirish mexanizmining o`zgarishi munosabati bilan 
amaldagi 414-son Qarorga 2007-yil, 19-iyul 148-son Vazirlar 
Mahkamasining Qarori bilan qator o`zgartirishlar kiritilishi, 
2007-son "Davlat budjetining g’azna ijrosi Qoidalari"ning qabul 
qilinishi, 2157-son "O`zbekistoRespublikasi Davlat budjetida 
turuvchi tashkilotlarning xarajatlar smetasi va shtatlar jadvalini 
tuzish, ko`rib chiqish, tasdiqlash va ro`yhatdan o`tkazish tartibi 
to’g’risida 
Nizom"ning 
kuchga 
kirishi, 
2013-yilda 
O`zbekistoRespublikasi Budjet Kodeksining qabul qilinishi 
bilan 
budjet tashkilotlari 
xarajatlarini rejalashtirish 
va 
to`lovlarini amalga oshirish tartiblari tubdan o`zgardi. Ushbu 
hujjatlarga 
muvofiq, 
g’azna 
ijrosiga 
o`tgan 
budjet 
tashkilotlarining xarajatlari Moliya vazirligining g`aznachiligiva 
uning hududiy bo`linmalari tomonidan yagona g’azna hisob 
raqamidan, 
shuningdek, 
smetada 
ko`rsatilgan 
xarajatlar 
guruhiarining har bir moddasi bo`yicha g’aznachilik hisob 
raqamidan amalga oshiriladi. Bu tadbirlar budjet tashkilotlari 
xarajatlarini to`lovlari va oqilona rejalashtirish, mavjud 
resurslardan samarali foydalanish, mablag`larni iqtisod qilish, 
budjetdan tashqari mablag`larni jalb qilishga yangicha talablarni 
qo'ymoqdaki, ushbu talablar budjetdan moliyalashtirish, budjet 
tashkilotlarida moliyaviy rejalashtirish va xarajatlar smetasini 
tuzish hamda ijro etish jarayonlarini chuqurroq o
4
rganishni talab 
etadi. 

---

75