www.ziyouz.com kutubxonasi
19
To‘rtinchi - oyna bilan suratning o‘rtasida osilgan parda tufayli.
Beshinchi - matlub surat turgan tomonni bilmaslik tufayli. Hatto shu sababli suratga
ro‘baro‘ bo‘lish uzrli sanaladi.
Xuddi shuningdek, qalb ham barcha ishlarda haqning haqiqati ravshan bo‘lishi uchun
tayyorlangan oynadir. Qalblarning ilmlardan xoli bo‘lib qolmoqligi quyidagi beshta
sababga ko‘radir:
Birinchisi - qalbning o‘zidagi kamchilik sababli, bu go‘dak bolaning qalbiga o‘xshaydi,
chunki u hali yetuk bo‘lmagani uchun ma’lumotlar unga ravshan bo‘lmaydi.
Ikkinchisi - shahvatlarning ko‘pligidan qalb yuziga zich o‘rnashib qolgan ifloslik va
osiyliklarning kirligi sababli, chunki bular qalbning sof va toza bo‘lishini man qilib
qo‘yadi. Natijada qalb qorong‘ilashib, yomonliklar to‘lib qolganligi uchun unda haqiqat
zohiri mumkin bo‘lmay qoladi. Bunga Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning
so‘zlarida ham ishora bordir: «Kim biror gunoh ish qiladigan bo‘lsa, undan aql ajrab
chiqib ketadi, keyin unga hargiz qaytmaydi» (asli yo‘q hadis). Ya’ni, qalbida bir xiralik
hosil bo‘ladi, uning asari yo‘qolmaydi. Zero, gunohning orqasidan uni o‘chiradigan bir
yaxshilikni ergashtirib qilmog‘i lozim edi. Agar oldin bir gunoh bo‘lmagan holda yaxshilik
qilsa, qalbning nuri shaksiz ziyoda bo‘ladi. Avval gunoh bo‘lgan holatda esa yaxshilikning
foydasi behuda ketadi, qalbning nuri ziyoda bo‘lmaydi. Shunday holatda ham yaxshilik
qilinsa, qalb nuri ziyoda bo‘lmasa-da, qalbdan gunoh o‘chib, u gunohdan oldingi holatiga
qaytadi. Bu esa, ya’ni qalbning nuri ziyoda bo‘lmasligi ochiq-oydin xusron va iloji
bo‘lmagan nuqsondir. Chunki kir bo‘lib, so‘ngra sayqal berish asbobi bilan artilgan oyna
oldin kir bo‘lmasdan, balki faqat uning jilosini ziyoda qilish uchun sayqal berilgan oynaga
o‘xshash emas. Allohning toatiga yuzlanish va shahvat taqozo qilgan narsalardan yuz
o‘girish qalbga jilo berib, musaffo qiladigan narsadir.
Alloh taolo aytadi: