Microsoft Word ihyo qalb ziyouz com doc

«Yo‘q, sizlar, (ey kofirlar), hayoti dunyoni ustun qo‘yursizlar» (A’lo surasi, 16-
oyat). 
So‘ngra Alloh taolo yomonlik inson tabiatida avvaldan borligini, bu o‘tgan kitoblarda ham 
zikr etilganini bayon qilib aytadi: 
«Darvoqe’, bu (surada mazkur bo‘lgan pand-nasihatlar) avvalgi 
(payg‘ambarlarga nozil bo‘lgan) sahifalarda - Ibrohim va Muso sahifalarida 
ham bordir» (A’lo surasi, 18-19-oyatlar). 
Bu muridning riyozat yo‘llari va Allohga yo‘liqishga yetishdagi tarbiyasidir. Ammo turli 
sifatdagi riyozatning tafsiloti tez orada keladi. Chunki insonga ko‘proq g‘olib keladigan 

---

Ihyou ulumid-din (Qalb kitobi). Abu Homid G’azzoliy 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
120
sifatlar bu - uning qorni, farji va tilidir, ya’ni shularga taalluqli shahvatlardir. So‘ngra 
shahvatlarning himoyasi uchun askar kabi bo‘lgan g‘azabdir, modomiki, inson qorin, farj 
shahvatlarini yaxshi ko‘rib, ularga ulfat bo‘lsa, dunyoni yaxshi ko‘radi. Dunyoga esa 
faqat mol va martaba bilan ega bo‘ladi. Agar mol va martabani talab qilsa, unda kibr, 
manmansirash, boshliqlik paydo bo‘ladi. Agar shular zohir bo‘lsa, uning nafsi dunyoni 
butkul tark qilmaydi. Dindan rahbarlik qilishi mumkin bo‘lgan joyini mahkam ushlaydi. 
Unga aldanish g‘olib keladi. 
Shuning uchun bu ikki kitobni taqdim etganimizdan keyin, Xudo xohlasa, muhlikotning 
qismini sakkiz kitob bilan to‘ldiramiz. Bular -«Qorin va farj shahvatlarini sindirish kitobi», 
«Til ofatlari kitobi», «G’azab, gina va hasadni sindirish kitobi», «Dunyoni yomonlash va 
uning aldashi tafsiloti kitobi», «Mol muhabbatini sindirish va baxillikni yomonlash 
kitobi», «Riyo va amalparastlikni yomonlash kitobi», «Kibr va ujubni yomonlash kitobi», 
«Aldanish o‘rinlari kitobi»dir. Bu muhlikotlarni zikr qilish, undagi muolaja yo‘llarini 
o‘rgatish bilan «Rub’ul muhlikot»dan maqsadimiz oxiriga yetadi, inshaalloh. Chunki 
avvalgi kitobda zikr qilgan narsalarimiz halok qiluvchi va najot toptiruvchilarning koni 
bo‘lmish qalb sifatlari uchun sharh edi, xolos. Ikkinchi kitobda zikr qilgan narsalarimiz 
esa xulqlarni tuzatish yo‘llari va qalb kasalliklarini davolashga to‘liq ishoradir. Ammo 
uning tafsilotlari esa keyingi sakkizta kitobda keladi, inshaalloh. 
Nafsning riyozati va xulqlarni tuzatish kitobi Allohning hamdi, Uning yordami va chiroyli 
tavfiqi bilan nihoyasiga yetdi. Bundan keyin, inshaalloh, «Ikki shahvatni sindirish kitobi» 
keladi. Allohning yolg‘iz O’ziga hamd bo‘lsin va sayyidimiz Muhammad alayhissalomga, u 
kishining oilalari va sahobalariga, yeru osmon ahlidan har bir tanlangan bandaga Alloh 
salovot-salom yuborsin. Mening tavfiqim faqat Allohning yordami bilandir, Unga tavakkul 
qildim va Unga qaytguvchidirman. 
Online o’qish: 
http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=1744.0
Internet uchun Laylo tayyorladi. 
www.ziyouz.com
2007