Microsoft Word ihyo tavba ziyouz com doc

ْﻢُﻜِﺗﺎَﺌِّﻴَﺳ
 
ْﻢُﻜْﻨَﻋ
 
ْﺮِّﻔَﻜُﻧ
 
ُﻪْﻨَﻋ
 
َنْﻮَﻬْﻨُﺗ
 
ﺎَﻣ
 
َﺮِﺋﺎَﺒَآ
 
اﻮُﺒِﻨَﺘْﺠَﺗ
 
ْنِإ
"Agar sizlar 
man’ 
etilgan gunohlarning kattalaridan saqlaneanglar, qilgan kichik 
gunohlaringizni o‘chirurmiz" 
(Niso surasi, 31), oyatining ma’nosini anglamoqdir. 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam deydilar: 
"Namozlar ular orasida sodir etilgan gunohlarga kafforatdir. Kabiralar bundan mustasno". 
Mana shuning o‘zi gunohlar katta va kichikka bo‘linishi isbotidir. Shariat nazarida gunohlar uch 

---

Ihyou ulumid-din. Tavba kitobi. Imom G’azzoliy 
www.ziyouz.com
кутубхонаси
23
qisiga bo‘linadi: 
— kabiraligi shariatda ma’lum gunohlar; 
— sag‘iralar jumlasida sanalgan gunohlar; 
— kabira yo sag‘iraligi ishtibohli bo‘lgan, hukmi noma’lum gunohlar. 
Demak, gunohlarning qat’iy chegarasini yoki ularning sonini bilishga intilish mumkin bo‘lmagan 
narsani xohlashdir. Chunki, buning uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: "Men o‘nta yoki 
beshta gunohi kabirani iroda qildim", deb aytganlari va ularni ajratib ko‘rsatganlari ashitilgan bo‘lishi 
kerak. Lekin Payg‘ambar alayhissalom bunday demaganlar. Balki, ba’zi lafzlarda "gunohi kabiradan 
uchtasi", "gunoh kabiradan yettitasi", deb aytganlari vorid bo‘lgan. 
Shariat sanog‘ini bildirmagan narsaning sanog‘ini bilish mumkinmi?! Shariatda ba’zi 
narsalarning aniqligi qasd qilinmaydi. Toki bandalar shu narsaga bo‘lgan e’tmborini kuchaytirsinlar, 
doimo undan ogoh bo‘lsinlar. Masalan, odamlarning Qadr kechasiga bo‘lgan intilishlari kuchli bo‘lishi 
uchun
 
"laylatul qadr"ning
 
vaqti aniq qilinmadi. 
To‘g‘ri, gunohi kabiralarning jinslari va navlarini anmqlash mumkin. Lekin uning zoti va haddini 
aniqlashda faqat shubha va taxminlargapsha asoslanamiz. Guttohi kabiralarning eng kattasinm 
bilamiz, ammo eng kichik, gunohni bilishning iloji yo‘q. Shar’iy dalillar va basirat nuri ila 
anglaymizki, shariatning butun maqsadi xalqni Alloh taologa yaqinlik hosil qilishga, dmydori 
saodatini topishga undashdir. Bunga yetishning yagona yo‘li Alloh taoloni, uning sifatlarini, 
kitoblarini, payg‘ambarlarini tanishdir. Alloh taoloning ushbu so‘zlari shunga ishoradir: