ِﺪﻴِﺒَﻌْﻠِﻟ ٍمﻼَﻈِﺑ َﻚﱡﺑَر ﺎَﻣَو ﺎَﻬْﻴَﻠَﻌَﻓ َءﺎَﺳَأ ْﻦَﻣَو ِﻪِﺴْﻔَﻨِﻠَﻓ ﺎًﺤِﻟﺎَﺻ َﻞِﻤَﻋ ْﻦَﻣ ) ٤٦ ( "Parvardaggoringyz bandalariga zulm qilgo‘vchi emasdir" (Fussilat surasi, 46);
ﱠﻠﻟا ﱠنِإ َمْﻮَﻴْﻟا َﻢْﻠُﻇ ﻻ ْﺖَﺒَﺴَآ ﺎَﻤِﺑ ٍﺲْﻔَﻧ ﱡﻞُآ ىَﺰْﺠُﺗ َمْﻮَﻴْﻟا ِبﺎَﺴِﺤْﻟا ُﻊﻳِﺮَﺳ َﻪ ) ١٧ ( "Bu kunda har bir jon o‘zi qilgan amalm bilai jazolanur" (G’ofir surasi, 17);
ﻰَﻌَﺳ ﺎَﻣ ﻻِإ ِنﺎَﺴْﻧﻺِﻟ َﺲْﻴَﻟ ْنَأَو ) ٣٩ ( "Inson uchun faqat o‘zi qilgan harakatigina bo‘lur" (Najm surasi, 39);
ﱠرَذ َلﺎَﻘْﺜِﻣ ْﻞَﻤْﻌَﻳ ْﻦَﻤَﻓ ُﻩَﺮَﻳ اًﺮْﻴَﺧ ٍة ) ٧ ( ُﻩَﺮَﻳ اًّﺮَﺷ ٍةﱠرَذ َلﺎَﻘْﺜِﻣ ْﻞَﻤْﻌَﻳ ْﻦَﻣَو ) ٨ ( “Bas kim (hayoti dunyoda) zarra misqolicha yaxshilik qilsa, (qiyomatda) o’shani ko’rur. Kim zarra misqolicha yomonli qilsa, (qiyomatda) uni ham ko’rur”. (Zalzala surasi, 7-8. ) Amallarga yarasha jazo-mukofot sifatida azob va savobga dalolat etuvchi bunday ma’nolar Kitob
va sunnatda ko’p vorid bo’lgan. Oyat va hadislardagi bu ma’nolar zulm emas, ayni adolatga musoldir.
Adolat tarozusi qanchalik “beshafqat” bo’lmasin, Yaratgan egamning fazli keng, tarozuning afv va
rahmat pallasi og’irroqdir. Mehribon va rahmli Alloh o’zining Payg’ambari sollallohu alayhi va
sallamga bildirdiki:
ﻲِﺒَﻀَﻏ ﻲِﺘَﻤْﺣَر ْﺖَﻘَﺒَﺳ “Rahmatim g’azabimdan ildamdir”. (Muslim rivoyati) Alloh Ta’olo aytadi:
ﺎًﻤﻴِﻈَﻋ اًﺮْﺟَأ ُﻪْﻧُﺪَﻟ ْﻦِﻣ ِتْﺆُﻳَو ﺎَﻬْﻔِﻋﺎَﻀُﻳ ًﺔَﻨَﺴَﺣ ُﻚَﺗ ْنِإَو ٍةﱠرَذ َلﺎَﻘْﺜِﻣ ُﻢِﻠْﻈَﻳ ﻻ َﻪﱠﻠﻟا ﱠنِإ ) ٤٠ ( “Shubhasiz Alloh birovga zarracha zulm qilmas. Agar zarracha yaxshilik bo’lsa, uni bir
