www.ziyouz.com kutubxonasi
5
Va u etikdo‘zga qarab shunday dedi:
Turgin va ravona bo‘lgin! ( «Men-ku imillamayman, ammo sen mahshar kuni kelishini uzoq kutasan...» – deyildi unga. «...Endi sen to qiyomatga qadar yer yuzida betinim daydishga mahkum etilding», – deyildi unga. «Hamda sening qiladigan ishing – hech narsa, hech narsa, faqat hech narsa», – deyildi unga). * * *
Shu kuni u shahar tepaligida o‘zi sudrab kelgan kishanlariga o‘rab-chirmab qatl qilindi va Tangri
taoloning yana bir mahbubi ana shunday bir tarzda o‘ldirildi.
Aytadilarki, qatldan so‘ng olomon uning kimligini asta-sekin tushunib yeta boshlagan va Muborak
Zotga qo‘l ko‘targan badbaxtni u yerdan haydab chiqarishgan. Etikdo‘z shu ketganicha badar ketgan va
oradan yuz yil o‘tgachgina vataniga qaytib kelgan. Ammo odamlar uni yana oldilariga solib
quvlashgan. Yillar o‘tgani sayin u o‘zining qiyomatga qadar o‘lmasligini anglab yeta boshlagan, hech
bir yumushning uning uchun ahamiyati qolmagan. Neki qilmasin, bari behuda bo‘lib chiqavergan...
Va, asrlar bo‘yi uning qismati yer yuzida faqatgina besamar daydishdan iborat bo‘lib qolgan.
BADAVIYLAR Tarixda arab sahrolarida samum oldidan kezib yurgan bir odamni ko‘rganlari haqida gap-so‘zlar
bor.
Samum odami degan afsonaviy odam aslida o‘sha – duoibad etilgan va oxiri ko‘rinmaydigan
izdihomning bu dunyoga kelib ketishiga to qiyomatga qadar guvoh bo‘lishga (va o‘zi ham ketishni orzu qilishga) mahkum etikdo‘z ekani haqida rivoyatlar bor. Aslida samum – Sahroi Kabirda esadigan
va jon zoti borki, barini kuydirib-eritib halok qiladigan qaynoq shamol, biroq, aynan shu shamollar
orasidan chiqib kelgani uchun ham arab badaviylari uni samum odami deb ataganlar.
Aytadilarki, bir kuni samum odami sahro badaviylarining oldiga kelib, o‘zining shamollar va
hodisalar tilini bilishini aytadi. Badaviylar unga ishonmaydilar. Samum odami yerda yotgan yapaloq
bir toshni ko‘rsatib, deydi:
– Bu tosh aslida Hiro tog‘ida bino bo‘lgan, uch yuz yil oldin qoyadan ajralib tushgan, bahor
yomg‘irlarining sellari oqizib vodiyga olib kelgan. Uning aslida, orangizdagi bir odamning ajaliga
sabab bo‘lishi uchun yaratilgan. Bu yerdan yetti kunlik masofada qoyalardan uzilib, sahroning
o‘rtasiga kelib qolishi bejiz emas. Kun kelib, shu qismat albatta ro‘y beradi. Balki kimdir bu tosh bilan
kimnidir joniga qasd qilar, balki kimdir unga qoqinib yiqilar? Hatto sahrodagi mana shu sanoqsiz qum
zarralarining har birining o‘z qismati bor. Xuddi sizning va mening qismatim kabi...
Badaviylar aytdilarki:
– Ajabo, sening qismating biznikidan farqli emasmidi?