Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

ABU BAKR SHOSHIY, Muhammad ibn Ahmad Shoshiy (1038-1114)-fiqhshunos. 
Shoshda tug‘ilib o‘sgan, Bag‘dodda ta’lim olgan. Madrasani tugatgach, Nizomiya 
madrasasida mudarrislik qilgan. Asarlari ichida eng mashxuri "Xilyat al-ulamo"("Olimlar 
chiroyi") bo‘lib, olim bu asarini abbosiylar xalifalaridan Mustazhir (vafoti 1118 y.)ga 
bag‘ishlagan. Shu kitobi tufayli A.B.Sh. "Mustazhiriy", ya’ni Mustazhir tarafdori degan 
nom taratgan. Asariga sharh sifatida Shoshiy "al-Mu’tamad" ("Ishonchli") kitobini 
yozgan. Olimning fiqhshunoslikka oid yana bir yirik asari "ash-Shofiy"("Shifo beruvchi") 
bo‘lib, u arab olimi Abu Ibrohim Ismoil ibn Yahyo al-Muzaniy (791-878)ning "al-
Muxtasar"("Qisqacha") asariga sharhdir. Bu sharh 20 jilddan iborat bo‘lib, olim uni 5 yil 
davomida yozib tugatgan. A.B.Sh. ning "ash-Shofiya shoxobchasining ustuni", "Taloqqa 
oid masala" kabi asarlari ham bo‘lgan. Shoshiy arab adabiyoti, she’riyati, tilshunosligi, 
Qur’on, hadisni puxta egallagan. Fiqhshunoslikdagi bilimi, tutgan mavqei jihatidan uni 
barcha arabiynavis entsiklopedik kitoblarda nomi zikr qilinganda "Islom 
mamlakatlarining faxri" deb ataydilar. A.B.Sh. Bag‘dodda vafot etgan, qabri shaharning 
Bob al-Sheroz maqbarasida, ustozi va mashhur olim Abu Ishoq Sheroziy qabri yonida. 
 
ABU DOVUD Sijistoniy, to‘liq ismi Sulaymon ibn Ash’as ibn Ishoq ibn Bashir ibn 
Shaddod ibn Amr al-Azdiy as-Sijistoniy (817-888/889) - muhaddis, imom. Yoshligadan 
hadis ilmini o‘rgangan. O’smirlik chog‘laridayoq hadis to‘plash niyatida sayohatga chiqib, 
Xuroson, Iroq, Suriya, Misr, Hijoz kabi yurtlarda bo‘lgan. Bir qancha ulug‘ muhaddislar 
(Buxoriy, Ahmad ibn Hanbal, Qutayba ibn Said, Termiziy) bilan uchrashgan. Abul Faraj 
ibn Javziyning guvohlik berishicha, u hadislarni naql qilish va ularning sabablarini 
ko‘rsatish bo‘yicha muhaddis ulamolarning eng ulug‘laridan biri sanaladi. A.D. o‘zining 
aytishicha, 500 ming hadis yozib olgan. Shulardan 4800 tasini ma’lum bir shartlar 
asosida ajratib, hadislar to‘plami tuzgan. Bu to‘plam "Sunan" ("Sunnatlar") nomi ila 
mashhur bo‘lib, sahihligi jihatidan imom Buxoriy va Muslimlarning asarlaridan keyinga 
o‘rinda turadi, ya’ni "Kutubus sitta" ("Oltita ishonchli") hadis to‘plamlaridan biri 
hisoblanadi va shuning uchun ham keyinchalik uni imom A.D. deb yodga olinadigan 
bo‘ldi. A.D. umrining so‘nggi yillarini Bag‘dodda o‘tkazgan va Basrada vafot etgan. Uning 
"Nosix ul-Qur’on va mansux" ("Qur’onning nasx qiluvchi va qilingan oyatlari") va "Daloil 
al-nubuvvat" ("Payg‘ambarlik dalillari") asari ham bor. Ibn Nadim uning "Kitob ixtilof al-
masohif" ("Ilk mushaflar (Qur’on qo‘lyozmalari)ning bir- biridan farqi haqida kitob") 
nomli asarini eslatib o‘tadi. A.D.ning asarlari "axli sunna val-jamoa"ning muhim 
hujjatlaridan hisoblanganligi uchun azaldan Movarounnahrda ham keng tarqalgan.