Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
SUYUTIY (to‘liq ismi Jaloliddin Abulfazl Abdurrahmon Suyutiy, (? - 1505) -islom 
ulamosining eng buyuklaridan biri. Zamonasidagi mavjud fanlarning har biriga oid 
asarlar yozganligi bilan mashhur bo‘lgan mujtahidlardan. Ajdodi Misrga ko‘chib borib, 
Suyut qasabasida o‘rnashib qolgan. Otasi Qohira qozisi edi. S. ham Qohirada tug‘ilgan. 
Besh yoshida otasi vafot etgan. Otasining do‘stlaridan biri uni o‘z himoyasiga olib, ta’lim-
tarbiya bergan. U sakkiz yoshidayoq, Qur’onni yod bilgan. Tahsilni tugatgach, Shom, 
Hijoz, Yaman, Hind kabi ilm markazlariga borib, mumtoz olimlarning suhbatidan 
bahramand bo‘lgan. Qohiraga qaytib kelgach, Shayxuniya madrasasida saboq bera 
boshlagan va shuhrati har tarafga yoyilgan. Shayxuniya mudarrisligidan ketgach, 
uzlatga chekinib, hayotini ta’limga bag‘ishlagan. 
Tafsir, hadis, fiqh, tarix, tarjimai hol, adabiyot va b. ilmlarga oid "Xusnul-muhodara" 
nomli asarida ta’kidlashicha, uch yuzdan oshiq asar yozgan. "Mu’jamul-matbuotil-
arabiyya"ning muallifi S.ning 92 matbu (chop etilgan) asari haqida bahs yuritadi. 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
274
- T -
TABARIY, Abu Ja’far Muhammad ibn Jarir (839-923) - arab tarixchisi, faqih, tafsirchi. 
Asli Tabaristonning Amul sh.dan, badavlat xonadonda tug‘ilgan. Yetga yoshida Qur’onni 
yoddan bilgan, sakkiz yoshvda jamoa namozida imomlik qilgan, to‘kqiz yoshida 
hadislarni yozib bora boshlagan. Umrining ko‘pini Bag‘dodda o‘tkazgan. T. arab 
xalifaligiga tobe bo‘lgan ko‘pgina mamlakatlarni aylanib chiqqan. T. rasmiy 
lavozimlardan voz kechib, butun umrini ilmga bag‘ishlagan. U o‘rta asr fanining 
birmuncha sohalarini, xususan, fiqh hamda tarixni mukammal egallagan, Qur’on va 
hadis bo‘yicha yirik asarlar yaratgan. T. asarlarida islom va arab xalifaligi tarixi keng 
yoritilgan. "Tarixi Tabariy" asari muhim tarixiy manba hisoblanadi. Shuningdek, u 
Qur’onning 30 jilddi yirik tafsiri muallifi. Bag‘dodda T. "Jaririya" (otasi nomidan) huquq 
maktabiga asos solgan. Uning tarafdorlari Ibn Hanbal qarashlarini tanqid qilganlar.