Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

BAHOUDDIN MAJMUASI - shayx Bahouddin Naqshband mozori yonidagi hazira - 
ansambl (Buxoro viloyati, 16-a.). Mozor Abdulazizxon buyrug‘i bilan tartibga solinib, 
hazira barpo etilgan va 1544-45 yillarda majmuaning eng katta binosi - xonaqoh 
qurilgan. B.m. daxmalar (Daxmai shohon va Bahouddin daxmasi), maqbara, 2 masjid, 
saqoxona, hovuz, quduq, minora, madrasa va Abdulazizxon xonaqohidan iborat. Majmua 
kichik gumbazli chortoq darvozaxonadan boshlanadi. Darvozadan o‘tgach, o‘ngda 
kichkina masjid, chap tomonda ziyoratchilar uchun turli binolar bo‘lganligi ma’lum. Yo‘l 
davomida chapda xonlar mozori - Daxmai shohon joylashgan. Daxmai shohon to‘g‘ri 
to‘rtburchak tarhli, bal. 2,5 m, usti kulrang marmar bilan qoplangan. Unda marmar 
o‘ymakorligi, xattotlik san’atining ajoyib namunalari mavjud. Marmarlarga tokchalar, 
ustunchalar, sharafalar, sarv surati va b. bezaklar o‘yilgan; naqshlar ba’zida yozuvlar 
bilan aralash uchraydi. Daxmai shohondan o‘tgan yo‘lak nafis bezatilgan peshtoqqa olib 
keladi (peshtoqning ikki tabaqali eshigiga "bag‘dodi" va "guli nav" uslida naqshlar 
o‘yilgan). Peshtoqning eshigidan o‘tilgach, o‘ngda gumbazli maqbara bor (unga kim dafn 
qilinganligi noma’lum). Chapda -kiraverishda 6 ustunli (soddagina), oldi ayvonli 
Muzaffarxon masjidi joylashgan. Masjid yoniga 2 ustunli Hakim qo‘shbegi masjidi 
tushgan (masjid mehrobida ajoyib mujassamotli namoyon bor). Uning jan.da naqshdor, 
shim.da naqshsiz ayvonlar bor. Bahouddin daxmasi marmar qoplangan kattagina 
murabba supa bo‘lib, atrofi chiroyli marmar panjara bilan o‘ralgan. Undan sal nari, 
shim.da - tomonlari 9,5 m keladigan aylana zinali marmar hovuz, uning shim. tomonida 
kichikroq, ko‘rkam chortoq saqoxona bor. Bahouddin daxmasi bilan hovuz oralig‘ida 
quduq, uning yonidagi chiroyli shiypondan qadimda ziyoratchilarga turli shaklli idishlarda 
"muqaddas" suv ulashilgan. Hakim qo‘shbegi masjidining shim.da ko‘rimsizgana bir 
minora, undan narida hovlidaga hovuzdan 3 baravar katta boshqa hovuz bor. Hovlining 
tashqarisi (shim.-g‘arbi)da to‘rtburchak supa ustida xonaqoh (eni 37 m, bo‘yi 40 m li) 
qad ko‘targan. Markazida atrofi peshtok, ravoqli ayvonlar bilan o‘ralgan masjid, uning 
to‘rvda chorzamin uslubda ishlangan qirma naqshli mehrob mavjud. Imoratning har ikki 
tomonida simmetrik qurilgan ikki qavatli katta-kichik hujralar bo‘lgan. B.m.ga undan 0,5 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
52
km shim.-sharkda joylashgan "Qasri Orifon" masjidi ham kiradi; uning yonida 
pastakkina minorasi bor. Masjid 3 tarafdan ayvon bilan o‘ralgan; shipi naqsh tushirilgan 
hovuzaklik. B.m. 16-a. me’morliganing yangacha ansambl tuzishda erishilgan 
yutuqlardan namuna bo‘lib, qo‘sh binoli simmetrik ansambllardan farq qiladi. Bahouddin 
Naqshband tavalludining 675 yilligi (1993) munosabati bilan majmua qayta ta’mirlanib, 
qo‘shimcha binolar bunyod etildi (2003).