Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
DOR ul-HARB ("urush hududi") - dor ul-sulh tashqarisida joylashgan nomusulmon 
mamlakatlar; ular musulmon faqihlari tomonidan musulmonlar bilan urush holatida 
turgan mamlakatlar, ular o‘rtasida harbiy harakatlar olib borilayotganligi esa, 
vaqtinchalik sulh deb qaralgan. 
DORIMIY, to‘liq ismi Abu Muhammad Abdulloh ibn Abdurrahmon ibn Bahrom ibn 
Abdussamad ad-Dorimiy al-Hofiz as-Samarqandiy (794-869) - samarqandlik muhaddis, 
mufassir, fiqhshunos, Imom al-Buxoriy ustozi. Yoshligidan aql-zakovati, o‘tkir quvvai-
hofizasi bilan boshqalardan ajralib turgan. Hadis ilmi bo‘yicha dastlabki bilimni 
Samarqandda egallagan, so‘nfa Misr, Shom, Iroq, Xurosonning turli shaharlari hamda 
Makka va Madinada tanikli olimlardan saboq olgan Najmiddin Umar an-Nasafiy (12-a.) 
D. haqida: "Imom ad-Dorimiy ilmi hadis, ilmi osor, ilmi sunnatni Samarqandda yuzaga 
chiqargan zotdir" deb aytgan. D. Samarqand sultoni tomonidan qozi kalon lavozimiga 
taklif etiladi, biroq qozixonada 1 ta ish ko‘rilishi bilanoq, iste’foga chiqadi. D.ning "Al-
Musnad", "At-Tafsir", "Al-Jome’", va b. asarlari bor. "Al-Musnad" asari "Sunani ad-
Dorimiy" nomi bilan mashhur. Islom allomalari uni "As-Sahih" deb atashni taklif qilganlar 
va "As-Sihoh as-Sitta" ("Olti sahih") kitoblari jumlasiga (Ibn Mojaning "Sahihi" o‘rniga) 
kiritishni tavsiya etishgan. U hadislarni mavzularga ajratib bayon etgan. D. 
Samarqanddagi Chokardiza qabristoniga (boshqa manbalarga ko‘ra Marvda) dafn 
etilgan. 
DO’IY (arab. - da’vat etuvchi, biror narsaga chaqiruvchi) - islom dinini targib qiluvchi, 
da’vatchi. Ismoiliylar firqasida D. diniy lavozim va unvon. D. ismoiliylar ta’limotidagi 
yetti darajadan (rasul (notiq), vasiy (asos), imom, hujjat, do’iy, ma’zun, mustajib) 
beshinchisi. D. firqaning maxfiy ta’limotidan xabardor va uni targ‘ib qiluvchi 
hisoblangan, firqa rahnamolarining yuqori qatlamiga mansub bo‘lgan. D. unvoni 
ismoiliylar rahnamolari orasida hozir ham amalda. 

---

Islom Ensiklopediyasi