Microsoft Word maruza matn atom

v_ ⁿ

bщladi.

Keyingi sistemani birinchi tenglamasini щng va chap tomonlarini ikkinchi tenglamaga adma-ad bщlib, elektronning mumkin bщlgan tezligini topamiz.


К =


4ns ₀ n h


n=1, 2, 3,


(4.10)


Bu formuladan elektronning n=1 bulgan orbitadagi tezligi uchun V^10⁶ m/s uiymatni olamiz. Kurinib turibdiki, elektronning bu tezligi yorug'lik tezligidan ancha kichik, shuning uchun atom fizikasida 'am Npyuton mexanikasidan foydalanish mumkin. Tezlikning (4.10) ifodasini sistemaning birinchi tenglamasiga quyib, turg'un orbitalar radiuslari uchun uuyidagi formulani hosil uilamiz.


r„


n


h² 4 ns


me


n=1, 2, 3,


(4.11)


Bu formuladan kщrinib turibdiki, n ortishi bilan elektronning orbita radiusi 1: 4: 9: 16 va x.z.
nisbatda ortib boradi.

Elektronning birinchi tur'un orbita radiusini hisoblaylik,

h² 4ns,

^r1 = ^a 0 =


= 0,528 • 10 -¹⁰ м = 0,528


0

А


me


Vodorod atomidagi elektronning bu hisoblangan orbita radiusi birinchi Bor radiusi deb ham ataladi. Vodorod atomidagi elektron r₁ = 0,588 dan kichik bщlgan orbitada hech uachon aylanmaydi. (4.11) formuladan kщrinib turibdiki, n ortgan sari orbita radiusi ha’m n ning kvadratiga mos holda ortib boradi. Elektron fauat (4.11) formula bilan aniulanuvchi orbitalar bщylab aylanadi. 2-postulatning yana bir xususiyati shundan iboratki, undan atom energiyasining kvantlanishi kelib chiuadi. (4.11) formuladan foydalanib, atomning tщliu energiyasini topamiz. Bu energiya elektronning kinetik energiyasi bilan yadroning щzaro taosir potentsial energiyalari yighindisiga teng.


e=ek+en=


me s²


+(-e)-


(4.12)


2 4яеQf

Yukoridagi (4.12) ifodadan elektronning kinetik energiyasi potentsial energiyaning yarmiga tengligini topamiz:


r


0


2


e


0


2


2