II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
12
Qafqaz University
18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan
MAQNEZİUM-SULFATIN SULU MƏHLULLARININ AKTİVLƏŞMƏ
PARAMETRLƏRİNİN TƏDQİQİ
Nailə BAXŞIYEVA
Bakı Dövlət Universiteti
baxshiyeva@bk.ru
AZƏRBAYCAN
Su digər mayelərdən fərqli olaraq bir sıra anomal xassələrə malikdir. Suyun anomal xassəyə malik olması onun
strukturları ilə əlaqədardır. Suyun xassələrini izah etmək üçün onun strukturu haqqında bir çox modellər verilmişdir. Bu
modellərdən ən çox istifadə olunanı dinamik kəsilməz Tor modeli və klaster modelidir. Qeyd etmək lazimdır ki, hər iki
model su molekulları arasında mövcud olan hidrogen rabitəsi əsasinda izah olunur.
Suyun strukturu temperatur, təzyiq, həll olan maddə, elektrik sahəsi, maqnit sahəsi və s. kimi xarici faktorların təsirilə
dəyişir.
Bu işdə MgSO
4
duzunun suyun strukturuna təsirinə baxılmışdır. Bu məqsədlə MgSO
4
duzunun sulu məhlullarının
5÷25% (0¸008÷0¸048 molyar hissə) konsentrasiya və 283¸15 ÷323¸15K temperatur intervalında özlülüyü ölçülmüşdür. Bu
zaman müxtəlif konsentrasiyalı məhlulların hazirlanmasında bidistillə olunmuş sudan və maqnezium sulfatın
kristalhidratından (MgSO
4
·7 H
2
O) istifadə olunmuşdur. Məhlulun özlülüyü viskozimetr, sıxlığı isə piknometr vasitəsilə
ölçülmüşdür.Verilmiş temperaturlarda məhlulun özlülüyü (
) aşağıdakı düsturlaturla hesablanmışdır:
0
0
0
Düsturdakı
0
,
0
,
0
və
,
,
verilmiştemperaturauyğunolaraqsuyunvəməhlulunözlülüyü, axmamüddətivəsıxlığıdır. Bu
düsturda 283,15÷313,15 K temperatur və 5÷25% konsentrasiya intervalında MgSO
4
duzunun sulu məhlulunun dinamik
özlülüyü ölçülmüşdür və alınan nəticələr cədvəl 1 -də verilmişdir.
Cədvəl 1.
Konsentrasiya
Məhlullarınözlülüyü
, mPasan
283,15 288,15 293,15 298,15 303,15 308,15 313,15
0
5
10
15
20
25
1,3073
1,7364
2,713
3,078
4,776
9,031
1,1383
1,520
2,301
2,749
4,306
7,808
1,002
1,341
1,991
2,498
3,842
6,789
0,8902
1,183
1,728
2,258
3,359
5,891
0,7973
1,066
1,544
2,092
2,894
5,215
0,7191
0,944
1,310
1,188
2,496
4,507
0,6527
0,852
1,241
1,668
2,232
3,860
Cədvəldəkiməlumatlarəsasında özlü axının aktivləşmə parametrləri - Gibbs enerjisi, entalpiyası və entropiyası
hesablanmışdır.
Cədvəl 1-də verilən təcrübi qiymətlərinə əsasən özlü axının aktivləşmə Gibbs energisi hesablanmış və nəticələr cədvəl
2-də verilmişdir.
Cədvəl 2.
C,
mol. 283,15 288,15 293,15 298,15 303,15 308,15 313,15 318,15 323,15
0,008 10,
35
10,22
10,10
9,96 9,87 9,73
9,62
9,56
9,45
0,016
11,49 11,31 11,15 10,99 10,90 10,76 10,69 10,62 10,55
0,026
11,91 11,85 11,81 11,78 11,79 10,64 11,59 11,44 11,26
0,036
13,04 13,02 12,97 12,87 12,71 12,54 12,46 12,40 12,35
0,048
14,64 14,57 14,49 14,39 14,32 14,19 14,03 13,86 13,62
∆G
*
=RTln
/
0
düsturdan istifadə etməklə aktivləşmə Gibbs energisi hesablanmışdır.
Dostları ilə paylaş: