Microsoft Word Materiallar Full

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

381 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

nəticəsində yaranırlar, bu halda  söz bir nitq hissəsindən başqa nitq hissəsinə keçir. Məsələn look-baxmaq və  look-

baxış.Leksik qrammatik omonimlər ingilis dilində çoxluq təşkil edir. 28.7% omonimlər konversiya nəticəsində yaranmışdir. 

sup (v) –içmək (qaşıqla qurtum qurtum içmək)  (OE. sūpan)  – sup (n) (OE. sūpa) -qurtum , buna misal ola bilər.başqa bir 

nümunə: clap (v) çirpmaq (əlləri bir birinə, alqışlamaq) , clap (n) şappıldatma’ 

Araşdırmalar göstərmişdir ki, omonimlərin 6.6% i ixtisarlar nəticəsində yaranmışdır. Nəticədə ixtisar edilmiş söz  və 

dildə movcud olan söz təsadüf nəticəsində  üst üstə düşür.Məsələn, fan (abbreviation of fanatic -fanatik , azarkeş’ və fan – 

sərinkeş,budan başqa omonimlərin ikisinin də ixtisar olunmuş söz olduğu hallarda mövcuddur. Məsələn , spec (abbreviation 

of speculation) fərziyyə– spec (shortening of specification)- təfsilat , təfərrüat 

Affikslər, düzəltmə sözlərin yaranması 4.6% omonimlərin yaranmasına səbəb olmuşdur. Rakish [ reɪkɪʃ ]  sifəti 

yolunu azmış, sırtıq-  rake 1 (avara ) ismi və ish suffiksindən yaranmışdır. Rakish sifəti (xususi ilə maşın üçün ) göstərişli, 

rake2(meyl etmek , əyilmək) və ish şəkilçisinin birləşməsindən yaranıb.Bundan başqa düzəltmə şəkilçilərinnin köməyi ilə 

yaranan sözləri misal göstərə bilərik.Isim rafter[ra:ftə] –bərədə  səyahət eliyən  şəxs  raft – bərə  və er şəkilçisinin 

birləşməsindən yaranıb və rafter sözünə omonimdir ki, mənası ev örtüyünün daxilin də yerləşən ağac deməkdir  və ikincisi 

düzəltmə söz deyildir. 

Dildə çoxmənalı sözlərdən biri yeni məna qazanması nəticəsində həmin sıradan ayrıla bilər  və müstəqil sözə çevrilə 

bilər. Bu dildə omonimlərin yaranmasına gətirib çıxarır.məsələn  müasir ingilis dilində  Board sözünün : Board – lövhə; 

Board – heyət;  Board – yemək,xörək.kimi mənaları vardır,onlar omonim sözlərdir. Onlar arasında heç bir məna yaxınlığı 

yoxdur. Amma arxaiq söz hesab edilən  «board»mənasına görə  «table», hansı ki nə vaxtsa yuxarıda göstərilən mənaları öz 

arsında əlaqələndirirdi. Ingilis dilində onu əvəz edecek «table» sözü peyda olduqdan sonra  «board» sözünü əvəz etdi və 

nəticədə  çoxmənalı  sözlər arasında semantik əlaqə itmiş oldu. 

Yuxarıda sadalanan səbəblər ingilis dilinin bütün tarixi boyu özünü göstərmişdir.