DƏNİZ SUYUNDAN YANACAĞIN ALINMASI
Nəcmətdin BƏŞİRZADƏ, Rəşid KƏRİMLİ, Kənan ŞIXƏLİYEV
Qafqaz Universiteti
kenansixeliyev@gmail.com
Dünyada hazırda gedən elmi araşdırmaların bir çoxu məqsədyönlü bir şəkildə yeni və daha effektiv enerji qaynaqları
tapmaq məqsədi ilə aparılır və belə araşdırmalarda bərpa oluna bilən enerji qaynağlarının tapılmasına üstünlük verilir. Bu
kimi enerji mənbələrinə külək enerjisi , günəş enerjisi, biodizel və s. - i misal göstərmək olar. Aparılan araşdırmalara görə
belə enerji qaynaqlarının ən əsas problemi enerjini depolamaqla bağlıdır və alimlər tərəfindən müəyyən olunmuşdur ki,
gündən günə qloballaşan və enerji ehtiyacları artan bir dünyada enerji depolamağın ən uyğun yolu onu hidrogenə çevirmək
və hidrogen şəklində saxlamaqdır.
Bu bir inkaredilməz faktdır ki, hidrogen əsasən elektroliz cihazları hesabına əldə olunur , saxlanılır və lazım gəldikdə
ondan yenidən elektrik enerjisi alınmasında istifadə olunur (Galvanic cell ). Bizim araşdırmanın məqsədi isə daha effektiv
yolla sudan hidrogen qarışıqlı yanacağın alınmasıdır ( 83-85 % hidrogen alınır) .
Bunun üçün fərqli metoddan istifadə edirik; hansı ki, bu metodda anod izolyasiya olunur və eyni zamanda katoddan
hidrogen alınır. Karbon(qrafit) in xüsusiyyətlərindən biri də yaxşı keçirici olduğundan elektrik dövrəsinin qapanması üçün
karbondan(qrafit) keçirici kimi istifadə olunur.
Şəkildə gördüyünüz cihazın pilot qurğusu hazırdır və onun üzərində aparılan analizlərin nəticəsi bu cihazin ən müasir
elektroliz cihazlarından üstün olduğunu bir daha sübut edir. Burada ikinci bir yanaşmaq olaraq soyuq su ilə isti suyun
toqquşması fenomeniyası var. Belə ki, bu proses gedərkən katodun qızması baş verir. Bu qızmaya səbəb katodun üzərində
əmələ gələn cərəyan şiddətidir. Metalın müqavimətinə uyğun olaraq istilik enerjisi ortaya çıxır və həmin enerji nəticəsində
dəniz suyunun temperaturu qalxmağa başlayır. Bu suyun buxarlanmaması üçün suyu təxminən 95
0
C –də saxlamaq
lazımdır ( eksperiment nəticəsində ən optimal temperatur olduğu müəyyən edilib). Bunun üçün mütəmadi olaraq sistemə
soyuq su bəslənir. Bu soyuq suyun isti su ilə toqquşması nəticəsində hidrogenin alınma sürəti artir və buna görə də qış
aylarında sistemə daha soyuq su bəsləyərək sistemin faydalı iş əmsalını artırmaq mümkündür.
Sistemin problemli cəhəti budur ki, sistem mütəmadi olaraq çöküntülərdən təmizlənməlidir. Bu çöküntüləri təmizləmək
üçün avtomatlaşdırılmış bir sistem hazırlanıb və pilot cihazın üzərində yoxlanılmışdır. Bu sistem köməyi ilə çöküntüləri
sistemdən asanlıqla çıxarmaq mümkündür. Eksperimentin nəticəsi olaraq burdan alınan çöküntülərin əsasən metallar
olduğu müəyyən edilmişdir və bu metallar da müəyyən kimyəvi proseslərdən sonra digər məqsədlər üçün istifadə oluna
bilər.
Cihazın ən əsas xüsusiyyəti dəniz suyu ilə işləməsdir.Xüsusən Azərbaycan dəniz kənarında yerləşdiyinə görə dəniz
suyu vasitəsi ilə daha ucuz və effektiv yolla hidrogen alınmasını təchiz edəcək potensialı və gücü vardır.Əlavə olaraq bu
Qafqaz Uni
yeni prosesi
xromatoqrafi
Nəticə o
1.5 Kj daha a
göstəricisidir
polimer zavo
tip avtobusla
aldığımız yan
The scop
advance buil
industrial app
In this r
concentration
Analytical)
measured at
with quadrat
modeling to
correlations.
CH
4
were fo
СРАВ
В совре
человеческо
последние г
широкие сл
частями рак
азотный тет
Так, нап
Саянского
«Байконур»
загрязняют
энергоносит
Dostları ilə paylaş: |