Microsoft Word mulki huquq doc

bir öhdəliklə bağlıdırsa, subsidiar öhdəlik isə əsas müqavilə öhdəliyi ilə bağlıdır. 

Subsidiar məsuliyyət qanun əsasında da əmələ gələ bilər. Belə halda da öhdəlikdə şəxslər çoxluğu yaranmır. 

Məsələn, qanun müəyyən edir ki, tam ortaqlığın iştirakçıları ortaqlığın öhdəlikləri üzrə özlərinin əmlakı ilə bir-

gə subsidiar məsuliyyət daşıyırlar (MM-in 75-ji maddəsinin 1-ji bəndi). Satış bazası tam ortaqlı müəssisəyə mal 

satır (göndərir). Belə halda müəssisə ilə baza arasında öhdəlik əmələ gəlir. Tam ortaqlı müəssisə malın pulunu 

ödəmir. Baza tam ortaqlıq iştirakçılarının özlərinə tələb irəli sürür. Belə halda ikinci bir öhdəlik yaranır ki, bu 

subsidiar öhdəlik adlanır (bütün iştirakçılarla baza arasında). 

Müqavilədənkənar  subsidiar  öhdəliklərdə  də  şəxslər  çoxluğu  yaranmır.  Belə  halda  da  iki  öhdəlik  yaranır. 

Məsələn, on beş yaşlı yetkinlik yaşına çatmayan şəxs qonşunun əmlakını yandırır və ona ziyan vurur. Belə hal-

da öhdəlik yaranır ki, bu, ziyan vurmaq nəticəsində əmələ gələn öhdəlik (delikt öhdəliyi) adlanır. Lakin zərər-

vuran şəxsin zərərin əvəzini ödəmək üçün kifayət qədər vəsaiti olmur. Buna görə də zərərin əvəzini onun vali-

deyni ödəyir (MM-in 1104-cü maddəsinin 2-ji bəndi). Valideynlə zərərçəkən qonşu arasında öhdəlik yaranır ki, 

bu öhdəlik subsidiar öhdəlik adlanır. Bu öhdəlikdə valideyn borclu şəxs, qonşu isə kreditor rolunda çıxış edir. 

Subsidiar məsuliyyət əlavə məsuliyyət deməkdir. Bu, elə bir hüquqi formadır ki, o, əsas öhdəlik üzrə icra 

predmetini almaqda (və ya zərərin əvəzini ödəməkdə) kreditorun mənafeyinin təmin olunmasına qarantiya ve-

rir. Əsas öhdəlik üzrə borclu şəxs öhdəliyi icra etmədikdə, başqa bir şəxs buna görə əlavə məsuliyyət daşıyır. 

Subsidiar məsuliyyətin mahiyyəti də məhz bundan ibarətdir. Bax, bu göstərilənlərə görə subsidiar öhdəliyi yal-

---

 

398

nız bir öhdəliklə bağlı olan şəxslər çoxluğuna aid etmək olmaz. Bu fikir bir çox müəlliflər tərəfindən də dəstək-

lənir. 

Bəzi xarici hüquq sistemləri (məsələn, Almaniya,  sveçrə və Hollandiya) birlikdə (müştərək) öhdəlik kimi