münasibətlərinin əmələ gəlməsinin, dəyişməsinin və ya xitam olunmasının əsasları deyilir. Məsələn, mülki
qanunvericilik dəmir yolu ilə yük daşınması barədə mülki hüquq normaları ifadə edir (normativ əsas). Daşıyıcı-
ya və yükgöndərənə qanunla daşıma münasibətinin iştirakçısı olmaq imkanı verilmişdir (subyekt əsası). Amma
bu iki əsas özlüyündə daşıma hüquq münasibəti yaratmır. Lakin həmin əsaslar bu münasibətin əmələ gəlməsi
üçün imkan yaradır. Daşıyıcı və yükgöndərən arasında yük daşıma müqaviləsi bağlanır. Bunun nəticəsində da-
ş
ıma hüquq münasibəti əmələ gəlir. Bu münasibətin əmələ gəlməsi üçün daşıma müqaviləsi əsas rolunu oyna-
yır. Deməli, daşıma müqaviləsi daşıma (mülki) hüquq münasibətinin əmələ gəlməsinə dəlalət edən hüquqi fakt-
dır (hüquqi-texniki əsas).
Başqa bir misalda ata (miras qoyan) ölür. Bununla vərəsəlik (miras) açılır və hüquq münasibəti yaranır. De-
məli, atanın ölümü vərəsəlik hüquq münasibətinin meydana gəlməsi üçün əsas rolunu oynayan hüquqi faktdır.
Dostları ilə paylaş: |