Microsoft Word mulki huquq doc

5. Əşyanın verilməsi (tradisiya) mülkiyyət hüququnun  

ə

ldə edilməsinin törəmə üsulu kimi 

Əş

yanın verilməsi mülkiyyət hüququnun əldə edilməsinin törəmə üsulu sayılır. Özü də bu üsulla yalnız da-

ş

ınar əşyalara mülkiyyət hüququ əldə edilir. Əşyanın verilməsi üsulu bizim ölkə qanunvericiliyində yeni haldır. 

Ə

vvəlki qanunvericilikdə bu üsul nəzərdə tutulmurdu. Mülkiyyət hüququnun əldə edilməsinin əsas üsullarından 

biri kimi əşyanın verilməsinin əsas cəhətləri MM-in 181-ci maddəsinin 1-ci və 2-ci bəndlərində müəyyənləşdi-

rilir. 

Əş

yanın verilməsi üsulu qədim Roma hüququna da bəlli idi. Bu üsul Roma hüququnda «traditio» anlayışı ilə 

ə

hatə edilmişdi.  «Traditio» mülkiyyət hüququnun əldə edilməsinin törəmə üsulu sayılırdı. Sonralar Almaniya 

Mülki  Qanunnaməsi  bu  üsulu  nəzərdə  tutmağa  başladı.  Hal-hazırda  bir  sıra  xarici  Avropa  ölkələrinin 

qanunvericiliyi əşyanın verilməsi üsulunu «tradisiya» (latınja «traditio» — vermək) adı altında tanıyır. Özü də 

---

 

287

həmin ölkələrin qanunvericiliyində tradisiya mülkiyyət hüququnun əldə edilməsinin törəmə üsulu kimi nəzərdə 

tutulur. Almaniya Mülki Qanunnaməsinin 929-cu paraqrafına görə, daşınar əşyaya mülkiyyət hüququnun veril-

məsini həyata keçirmək üçün əşyanın mülkiyyətçisi ilə onu əldə edən şəxsin qarşılıqlı razılığa gəlmələri tələb 

olunur. Bunun üçün həm də zəruridir ki, əşyanın verilməsi faktı mövcud olsun.  sveçrə Mülki Məcəlləsi tradisi-

yanı (əşyanın fiziki cəhətdən verilməsini) daşınar əşyaya mülkiyyət hüququnun əldə edilməsinin əsas üsulların-

dan biri kimi müəyyən edir. Majarıstan MM-inin 117-ci maddəsinə görə, əşyanın faktiki olaraq verilməsi mül-

kiyyət hüququnun başqasına keçməsinə səbəb olur. Bu Məcəllə əşyanın verilməsini mülkiyyət hüququnun əldə 

edilməsinin törəmə üsullarından biri kimi müəyyən edir. 

Tradisiya münasibətlərində iki subyekt çıxış edir: daşınar əşyanı özgəninkiləşdirən şəxs (Roma hüququ onu 

tradens adlandırırdı); daşınar əşyanı əldə edən şəxs (Roma hüququ həmin şəxsi accipiens, yəni aksipiens adlan-

dırırdı). Biz də Roma hüququ ənənələrinə uyğun olaraq, onları bu adlarla əhatə edəjəyik. 

Tradisiyanın mülkiyyət hüququnun əmələ gəlməsinin üsulu kimi çıxış etməsi üçün bir neçə şərtin olması la-

zımdır.  Birinci  şə