Microsoft Word mulki huquq doc

10. Əqdlərdə razılıq 

Elə əqdlər var ki, onların hüquqi nəticə doğurması hər hansı üçüncü şəxsin razılıq verməsindən  asılı olur. 

Həmin şəxsin verdiyi razılıq hüquqi fakt kimi tərəflər üçün mülki hüquq və vəzifələr yaradır. Bu cür razılığın 

verilməsi müəyyən məqsədə xidmət edir. Birincisi, razılıq ziyana düşməməkdən ötrü əqd subyektlərinin məna-

feyi üçün verilir. Məsələn, valideynlər fəaliyyət qabiliyyəti natamam olan (14 yaşdan 18 yaşa kimi) şəxslərin 

ə

qd bağlamasına razılıq verirlər.  kincisi, razılığın verilməsi təmsil olunanın (vəkalət verənin) mənafeyinə xid-

mət edir. Ona görə ki, nümayəndə (təmsilçi) məhz təmsil olunanın adından və onun mənafeyi üçün əqd bağla-

yır. Məsələn, vətəndaş (təmsil olunan) öz qonşusuna (nümayəndəyə) ona iyirmi min dollara bağ evi almağı tap-

ş

ırır. Lakin xoşagələn münasib bağ evi otuz min manata satılır. Qonşu (nümayəndə) belə halda alqı-satqı əqdi-

nin bağlanmasına vətəndaşın razılığını almalıdır. Məlum məsələdir ki, bu cür razılıq vətəndaşın (təmsil oluna-

nın) mənafeyinə xidmət edir. Üçüncüsü, razılıq verilməsi səlahiyyətli şəxsin mənafeyinə xidmət edir. Səlahiy-

yətli şəxs rolunda mülkiyyətçi, öhdəlik hüququnun subyekti, yəni kreditor çıxış edə bilər. Əgər şəxs öz adından 

özgəsinin hüququna (yəni səlahiyyətli şəxsin hüquqlarına) sərənjam verirsə, məsələn, onu özgəninkiləşdirirsə, 

ləğv edirsə və ya yüklü edirsə, onda o, səlahiyyətli şəxsin razılığını almalıdır. Məsələn, icarəçi icarəyə götürdü-

yü əşyanı üçüncü şəxsə icarəyə (subicarəyə) verdikdə, səlahiyyətli şəxsin (kreditorun), yəni icarəyə verənin ra-

zılıq verməsi gərəkdir. Müəyyən bir şəxsin özgəsinin borcunu öz üzərinə götürdüyü hallarda da kreditorun buna 

razılıq verməsi tələb olunur. Məsələn, borc alan şəxs pulu (borc məbləğini) dostunun adına keçirir. Söz yox ki, 

kreditor (borc verən) buna razılıq verməlidir. Dördüncüsü, razılığın verilməsi o halda tələb olunur ki, bağlanan 

ə

qd şəxsin hüquq və mənafeyinə toxunsun. Məsələn, ər-arvaddan birinin daşınmaz əmlak üzərində sərənjam əq-

di bağladığı zaman digər tərəfin notarial qaydada təsdiq edilmiş razılığı lazımdır. 

Ə

qdlərdə razılıq müstəqil mülki-hüquqi konstruksiya kimi bizim ölkə qanunvericiliyində yeni haldır, novel-

ladır. Düzdür, köhnə qanunvericilik onun müəyyən fraqmentlərini nəzərdə tuturdu. Amma həmin qanunvericili-

yə  görə,  əqdlərdə  razılıq  müstəqil  konstruksiya  sayılmırdı.  Mövcud  qanunvericilik  isə  Almaniyanın 

qanunvericilik  ənənəsinə  uyğun  olaraq,  onu  müstəqil  konstruksiya  hesab  edir.  Yeri  gəlmişkən,  qeyd  edək  ki, 

Almaniya Mülki Qanunnaməsinin 182-ci, 183-cü, 184-cü, 185-ci və s. paraqrafları əqdlərdə razılıq üzrə müna-

sibətlərin tənzimlənməsinə həsr edilmişdir. 

Almaniya sivilistika doktrinasına görə, razılıq hüquqi əqdin hissəsi yox, onun etibarlı olmasını şərtləndirən 

zəruri elementdir («condicio curis» — qanuni şərt). O, birtərəfli iradə ifadəsidir. Özü də o, başqa tərəfin qəbul 

etməsi tələb olunan iradə ifadəsidir. Ona görə də razılıq həm bir tərəfin, həm də digər tərəfin qarşısında (ünvanı 

üzrə) ifadə edilə bilər (MM-in 355-ci maddəsi, Almaniya MQ-nin 182-ci paraqrafı). 

Ə