Microsoft Word mulki huquq doc

nunda göstəriş olmasına diqqət yetirmək lazımdır (məsələn, «əqd mübahisə edilə bilər», «şəxsin iddiası 

ilə məhkəmə tərəfindən etibarsız sayıla bilər» və s.). Əgər bu cür göstəriş yoxdursa, deməli, əqd puç əqddir. 

Məsələn, qanunda qeyri-ciddi əqd nəzərdə tutulmuşdur (MM-in 341-ci maddəsi). Amma onun hansı əqd növü-

nə malik edilməsi barədə və məhkəmə tərəfindən etibarsız sayılması barədə qanunda göstəriş yoxdur. Deməli, 

bu əqd puç əqd kateqoriyasına aid edilir.  

Biz bundan əvvəlki paraqrafda mübahisə edilən əqdlərin əsas hüquqi parametr və detallarını geniş surətdə 

işıqlandırmışıq. Onlar barədə yenidən söhbət açmağa ehtiyac duymuruq. Həmin əqdlərin yalnız siyahısını veri-

rik: 

●

 hakimiyyətdən sui-istifadə nəticəsində bağlanmış əqdlər; 

●

 aldatma nəticəsində bağlanmış əqdlər; 

●

 bir tərəfin nümayəndəsinin digər tərəflə pis niyyətlə razılığa gəlməsi nəticəsində bağlanmış əqdlər; 

●

 zorakılıq nəticəsində bağlanmış əqdlər; 

●

 şəxsin ağır vəziyyətə düşməsi nəticəsində bağlanmış əqdlər; 

●

 məhdud fəaliyyət qabiliyyətli fiziki şəxslərin bağladıqları əqdlər; 

●

 on dörd yaşından on səkkiz yaşınadək olan yetkinlik yaşına çatmayan şəxslərin bağladığı əqdlər; 

●

 öz hərəkətlərinin mənasını başa düşməyən və ya onlara rəhbərlik edə bilməyən fiziki şəxslərin bağladığı 

ə

qdlər; 

●

 vacib (mühüm) əhəmiyyətli yanılmanın təsiri altında bağlanmış əqdlər; 

●

 hüquqi şəxsin hüquq qabiliyyətindən kənara çıxan əqdlər; 

●

 məhdudlaşdırılmış səlahiyyətdən kənara çıxmaqla bağlanan əqdlər. 

Mübahisə  edilən  əqdlərin  etibarsızlığı  zamanı  da  təsdiqetmə  aktı  (hərəkəti)  hüquqi  əhəmiyyət  kəsb  edir. 

Belə ki, bu akt maraqlı şəxsi mübahisə etmək hüququndan məhrum edir. Əgər əqdi onun barəsində mübahisə 

---

 

351

etmək hüququna malik şəxs təsdiq edirsə, bununla o, mübahisə etmək hüququnu itirir (MM-in 351-ci maddəsi-

nin 3-cü bəndi). Mübahisə etmək hüququnu itirmiş şəxs isə əqdin mübahisəsi imkanından və ya məhkəməyə id-

dia vermək hüququndan məhrum olur. Məsələn, aldatma nəticəsində bağlanmış əqd iştirakçısı olan zərərçəkən 

tərəf (maraqlı şəxs) həmin əqdi təsdiq edirsə (qəbul edirsə, onunla razılaşırsa), o, mübahisə etmək hüququnu iti-

rir. Buna görə də həmin əqd etibarsız sayıla bilməz. Əksinə, o, etibarlı əqd hesab edilir. 

Bəzi hallarda həm puç əqdin, həm də mübahisə edilən əqdin bütövlükdə və tam halında hamısı yox, yalnız 

onun bir hissəsi etibarsız hesab edilir. Əqdin hissəsi onun məzmununa aid olan bir və ya bir neçə şərtdən iba-

rətdir. Bəzi hallarda bu şərtlər pozulur. Həmin şərtlərin pozulması əqdin qalan hissələrinin (şərtlərinin) etibar-

sızlığına dəlalət edirmi? Belə halda söhbət bütövlükdə əqdin hüquqi taleyindən gedir.