2. Kirayəçinin hüquq və vəzifələri
Kirayəçinin əsas vəzifəsi özünü vicdanlı kirayəçi kimi aparmaqdan ibarətdir, yəni o, əşyadan vicdanla
istifadə etməlidir. Vicdanlı kirayəçi anlayışı kirayəçi tərəfindən bir sıra tələblərə (şərtlərə) əməl edilməsini ifadə
edir:
●
əşyadan müqavilə şərtlərinə və onun təyinatına uyğun olaraq istifadə etmək;
●
əşyadan istifadə etmək prosesində kirayə verənin hüquqlarını mühüm dərəjədə pozmamaq;
●
əşyanı üçüncü şəxsin qeyri-hüquqi istifadəsində saxlamamaq; onu üçüncü şəxslərə verməmək;
●
əşyanı təhlükəyə məruz qoymamaq.
Kirayəçinin əsas vəzifələrindən biri onun kirayəyə götürdüyü əşyanı üçüncü şəxsin istifadəsinə vermə-
məsindən, o cümlədən ikinci əldən kirayəyə verməməsindən ibarətdir. Bununla bərabər, onun ixtiyarı çatır
ki, əşyanı üçüncü şəxslərə versin. Bunun üçün kirayəyə verənin razılığı tələb olunur. Lakin kirayəçi kirayə ve-
rənin razılığı olmadan əşyanı kirayə verənin ailəsinin tərkibinə daxil olan üçüncü şəxsin istifadəsinə verə bilər.
Beləliklə, kirayə verənin icazəsi olmadan kirayəçinin kirayəyə götürdüyü əşyanı kirayə verənin ailəsinin tərki-
binə daxil olmayan üçüncü şəxsin istifadəsinə vermək, o cümlədən əşyanı ikinci əldən kirayəyə vermək hüququ
yoxdur (MM-in 683.1-ci maddəsi). Əgər kirayəyə verilən əşya kirayə verənin razılığı ilə istifadə üçün hər hansı
üçüncü şəxsə və ya ikinci əldən kirayəyə verilərsə, onda kirayə verən qarşısında üçüncü şəxs yox, kirayəçi mə-
suliyyət daşıyır.
Kirayəçinin özünün vicdanlı kirayəçi vəzifələrini pozması (məsələn, kirayəçi kirayəyə götürdüyü yaşayış
evində ticarət və ya istehsal işləri ilə məşğul olur və s.) müəyyən hüquqi nəticəyə səbəb olur. Bu, kirayə verənə
ixtiyar verir ki, o, kirayə müqaviləsini xəbərdarlıq müddətini gözləmədən birtərəfli qaydada ləğv etsin.
Kirayəçi belə halda müqavilənin ləğvinə dair bildiriş vermək əvəzinə neqator iddia ilə məhkəməyə də
müraciət edə bilər (MM-in 685.1-ci maddəsi).
Kirayəçinin əsas vəzifələrindən biri kirayə haqqını vaxtında ödəməkdən ibarətdir. Onun bu vəzifəni
icra etməməsi müəyyən hüquqi nəticənin əmələ gəlməsini şərtləndirir. Belə ki, kirayə verən xəbərdarlıq müd-
Dostları ilə paylaş: |