MM-in xüsusi hissəsində ayrı-ayrı xüsusi xarakterli münasibətləri tənzimləyən maddələr birləşdirilmişdir.
Buraya müqavilə öhdəliklərinin ayrı-ayrı növlərini (alqı-satqı, kirayə, icarə, bağışlama, dəyişmə, podrat, tapşı-
rıq, komissiya, sığorta, kredit, borc, əvəzsiz istifadə, bank əmanəti, bank hesabı və s. müqavilələrdən əmələ gə-
lən öhdəlikləri), birtərəfli hərəkətlərdən (əqdlərdən) əmələ gələn öhdəlikləri (xüsusi mükafatlandırma, tapşırıq-
sız fəaliyyət, müsabiqə, oyunların və mərclərin keçirilməsi ilə bağlı öhdəlikləri), habelə müqavilədənkənar (hü-
quqqoruyucu) öhdəlikləri (delikt və ya zərər vurmaq nəticəsində əmələ gələn öhdəlikləri və əsassız varlanma
öhdəliyini) nizama salan maddələr daxildir.
Mülki Məcəllənin xüsusi hissəsi özündə vərəsəlik münasibətlərini qaydaya salan maddələri də birləşdirmiş-
dir. Bu maddələrdə mülki hüququn əsas anlayışlarından biri olan vərəsəlik hüququna aid qaydalar ifadə olun-
muşdur.
Qiymətli kaüızlar haqqında müddəaları əks etdirən maddələr də xüsusi hissəyə daxil edilmişdir. Bu, qanun-
vericinin qüsurlarından biridir. Ona görə ki, mülki hüququn obyektləri ümumi xarakterli məsələdir və bu ob-
yektlər barədə normalar mülki hüququn ümumi hissəsinə şamil olunur. Qiymətli kaüızlar isə mülki hüququn
obyekt növlərindən biridir. Ona görə də təklif edirik ki, qiymətli kaüızlar barədə müddəaları əks etdirən maddə-
lər MM-in ümumi hissəsində yerləşdirilsin.
MM-in sistemini (strukturunu) nəzərdən keçirdikdə görürük ki, o, mülki hüququn bütün institutları haqqında
müddəaları özündə əks etdirməmişdir. Məsələn, mülki hüququn əsas institutlarından biri olan müəlliflik hüququ
və əlaqəli hüquqlar institutu, fərdiləşdirmə vasitələri institutu və s. MM-də ifadə olunmamışdır. Deməli, mülki
hüququn sistemi ilə MM-in sistemi arasında uyüunsuzluq, döz gəlməmə, üst-üstə düşməmə halı yaranmışdır.
Bunun həm obyektiv, həm də subyektiv səbəbləri vardır. Həmin hal müasir sivilistikanın problemlərindən biri-
dir. Bütün mülki hüquq institutları və ya bu institutların əksəriyyəti barədə müddəaları əks etdirən maddələri
MM-in sisteminə daxil etməklə qanunverici bu problemi həll etməlidir. Bu, müasir məcəllələşdirmənin qarşı-
sında duran məsələlərdən biridir.
Beləliklə, Mülki Məcəllə dedikdə elə bir sahəvi məcəllələşdirilmiş qanunvericilik aktı başa düşülür ki,
Dostları ilə paylaş: |