dir (MM-in 339-cu maddəsi). Hüquq ədəbiyyatında buna son dərəcə ağır şərtli əqd deyilir.
siz şəraitdə məjburən bağladığı əqd başa düşülür. Bu əqd onunla xarakterizə edilir ki, həmin əqdi bağlayan şəx-
sin daxili iradəsi onun normal formalaşdırılmasına mane olan halların təsiri altında yaranır. Elə halların ki, bu
hallar şəxsi onun üçün son dərəcə əlverişsiz şəraitdə əqd bağlamağa vadar edir. Məsələn, fiziki şəxsin birdən-
birə çox böyük məbləğdə borcu yaranır. Kreditorlar (borc tələb edən şəxslər) borcun dərhal və ləngimədən ödə-
nilməsini tələb edirlər. Bu tələbi təmin etmək məqsədilə şəxs öz bahalı minik avtomobilini yarı qiymətə satır.
Göründüyü kimi, şəxsin iradəsinin formalaşmasına təsir göstərən hal kontragentdən asılı olmayaraq yaranır.
Bununla o, aldatmadan fərqlənir. Belə ki, aldatma kontragent və ya onun icazəsi ilə üçüncü şəxs tərəfindən hə-
343
yata keçirilir.
Amma kontragent həmin halı dərk edir, başa düşür və bundan onun özü üçün sərfəli, əlverişli olan əqdin
bağlanması məqsədilə istifadə edir. Həmin əqd isə zərərçəkən fiziki şəxs üçün son dərəcə sərfəli deyildir. Bun-
dan əlavə, zərərçəkən fiziki şəxs bağladığı əqdin son dərəcə ağır şərtli əqd olduğunu anlayır və başa düşür. O,
ş
üurlu surətdə dərk edir ki, məhz yaranmış ağır vəziyyət onu bu cür əqd bağlamağa məjbur etmişdir.
Son dərəcə ağır şərtli əqdi etibarsız hesab etmək üçün üç əsas faktın olması gərəkdir: şəxsin ağır vəziyyətə
düşməsi faktı; əqd şərtinin açıq-aşkar qeyri-sərfəli olması; kontragentin təqsiri.
Şə
Dostları ilə paylaş: