Microsoft Word oila va nikoh ziyouz com doc

ESLATMA: mujomaatdan so‘ng, g‘usldan oldin biroz uxlamoq yo sayr qilmoq yoki 
peshob qilish zarur. Agar mazkur uch amaldan birortasini qilmasdan darhol g‘usl qilsa va 
g‘usldan so‘ng qolgan maniy kelsa, qaytadan g‘usl qilish vojib bo‘ladi. Ammo mazkur 
harakatlardan birortasini bajargandan so‘ng g‘usl qilsa-yu keyin qolgan maniy kelsa, 
buni maziyga haml qilib, qaytadan g‘usl qilmaydi. Bu hukmlar erkak va ayollar uchun 
barobar. 
4-5. Hayzdan va nifosdan poklanish uchun g‘usl qilish vojib bo‘ladi. 
HAYZ 
Bilmoq lozimki, ayollarga xos bo‘lgan qon uch turli: hayz, nifos va istihozadir. 
Hayz shunday qonki, u balog‘atga, ya’ni to‘qqiz yoshga yetgan va keksalik yoshidan, 

---

Oila va nikoh risolasi. Fazluddin Iqroruddin 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
20
ya’ni ellik besh yoshdan o‘tmagan ayollarning bachadonidan keladi. Bu tayin bir 
muddatda keladi, ammo turli kasallik va og‘riq tufayli bo‘lmasligi kerak. 
Hayzning eng kam muddati uch kecha-kunduz va ko‘pi o‘n kecha-kunduzdir. Uch kecha-
kunduzga yetmasa yoki o‘n kecha-kunduzdan o‘tib ketsa, shuningdek, balog‘atga 
yetmagan yo keksa ayollar qon ko‘rsa, bu hayz emas, istihoza qoni bo‘lib, navbati 
kelganda bu haqda to‘xtalamiz, inshaalloh. 
Hamma ayollarning ham hayz ko‘rish muddatlari o‘n kunga yetib bormaydi: ba’zilarda 
besh, ba’zilarda olti, yetti yo sakkiz yoki to‘qqiz kecha-kunduz davom etishi mumkin. 
Balog‘atga yetgandan so‘ng ikki-uch marta hayz ko‘rib bir muddatda to‘xtasa, bu 
muddat o‘sha ayolning odati bo‘ladi.
Demak, har bir ayol o‘zining odati bo‘yicha hayz ko‘rsa, muddatida to‘xtagandan keyin 
o‘n kun bo‘lishini kutmay, g‘usl qiladi va unga hayz man’ qilgan amallar barchasi halol 
bo‘ladi. 
TUHR 
Tuhr, ya’ni ikki hayz orasidagi poklik muddatining eng kami o‘n besh kecha-kunduzdir. 
Agar o‘n besh kunga yetmasdan yana qon kelsa, bu istihoza qoni bo‘ladi. O‘n besh 
kecha-kunduzdan keyin ko‘rilgan qon navbatdagi hayzdan hisoblanadi. Poklik 
muddatining oxirgi chegarasi belgilanmagan. Chunki ayollar ikki-uch yil va ba’zan undan 
ham ko‘proq hayz ko‘rmay yurishlari mumkin. 
MASALA: hayz muddatida mutaxallil bo‘lgan (oraga kirib qolgan) poklik, ya’ni bir ayol 
bir yo ikki kun qon ko‘rib, keyin bir necha kun pok yursa va o‘n kun ichida yana qon 
ko‘rsa, oradagi qon kelmagan kunlar ham hayz hukmida bo‘ladi. Shuningdek, hayz 
muddatida oq rangdan boshqa har qanday rangdagi qon hayz qoni hukmida bo‘ladi.