Microsoft Word Quliyeva Narqiz Dars vasaiti son doc

v)  Dil  təsnifatı. 
Dil xalqların və ya etnik birliklərin  ən mühüm 
əlamətlərindən biridir. Hazırda yer kürəsində dialektlər nəzərə 
alınmazsa iki mindən artıq dil mövcuddur. Dillərin bir neçə 
təsnifat növü vardır. Bunların içərisində ən qiymətlisi geneoloji 
və  morfoloji  təsnifatlardır. Geneoloji təsnifat dilləri maddi 
qohumluq prinsipi üzrə qruplaşdırır. Bu təsnifata görə qonum 
dillər elmi cəhətdən yüksək qiymətləndirilən tarixi-müqayisə 
metodu vasiyəsilə öyrənilir. Dillər arsındakı qohumluq, həmin 
dillərin qrammatik və fonetik quruluşlarının yaxın olmasında 
özünü göstərir. Dil ailəsinin bütün dilləri əsas dil adlanan dilin 
dialektlərindən yaranmışdır. Qohum dillərin məcmusu dil 
ailəsini  əmələ  gətirir. Bəzən müxtəlif tarixi şəraitə düşdükdə 
əsas dilin dialektləri bir-birilə öz əlaqəsini itirir və inkişaf 
prosesi zamanı müstəqil, lakin öz aralarında qohum dillərə 
çevrilirlər.  Əsas dilin dialektlərindən  əmələ  gələn dillər öz 
növbəsində inkişafın sonrakı  mərhələsində müstəqil dillərə 
çevrilə bilən dialektlərə bölünürlər. Dilin inkişafındakı 
diferensasiya prosesi ilə, yəni dilin gələcəkdə yeni dillər əmələ 
gətirən dillərə parçalanması ilə yanaşı  əks proses, inteqrasiya 
və ya birləşməsi prosesi də, yəni qohum dillərin vahid bir dil 
əmələ  gətirməsi prosesi də mövcud ola bilər.  İnteqrasiya 
prosesi, yəni dillərin vahid bir dildə birləşməsi millətlərin 
formalaşması dövrü üçün xarakterikdir. 
Bir ailəyə daxil olan dillər öz aralarındakı  müxtəlif 
dərəcəli qohumluqlarını saxlayırlar. Bununla əlaqədar olaraq 
dil ailələri budaqlara, onlar da öz növbəsində qrup və 
yarımqruplara ayrılırlar. Dünyanın bir çox dillərinin hələ lazımi 
səviyyədə öyrənilməməsi göstərir ki, hələ indiyə kimi 

---

_______________Milli Kitabxana______________ 
 29
Amerika, Afrika və Avstraliyanın bit çox dilləri arasındakı 
qohumluq münasibətləri kifayət qədər üzə  çıxarılmayıb.Buna 
görə  də dil təsnifatının bir çox mühüm məsələləri üzrə, o 
cümlədən yer kürəsində dil ailələrinin sayı  məsələsi üzrə 
linqvistlər arasında həmrəylik yoxdur. Ən başlıca dil ailələri 
aşağıdakılardan ibarətdir.