Ovoz chiqarmay yig‘lashga ruxsat berilganligi haqida
Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Birov birovni nohaq o‘ldirmag‘aydir, mabodo
nohaq o‘ldirsa, Odam alayhissalomning to‘ng‘ich o‘g‘illari Qobil kenja o‘g‘illari Xobilni
o‘ldirgani sababli, uning gunohiga sherik bo‘lg‘aydir, chunkim, dunyoda ul birinchi bo‘lib
odam o‘ldirmakni, nohaq qon to‘kmakni odat qilgan shaxsdir!»- deganlar».
Usoma ibn Zayd raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasulullohning qizlari (Zaynab):
«O’g‘lim jon taslim qilay deyapti, ota, tezroq kelingiz!» - deb Janob Rasulullohga odam
yubordilar. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ersa, bunga javoban salom aytib:
«Farzand beradirgan ham Olloh, uni qaytib oladirgan ham Olloh. Ollohning dargohida
ularning umri aniq belgilab qo‘yilgandir. O’ziga Ollohdan sabru qanoat tilab, uning
irodasiga bo‘yinsunsin!»-deb aytib yubordilar. Qizlari: «Otam albatta kelsinlar!»-deb
yana odam yubordilar. Bu gapni eshitib Rasululloh sallallohu alayhi va sallam o‘rinlaridan
turdilar, ul kishi birlan birga Sa’d ibn Uboda, Muoz ibn Jabal, Ubay ibn Ka’b, Zayd ibn
Sobit va bir qancha kishilar ham turib, yo‘lga tushdilar. Yetib borishgach, Rasululloh
sallallohu, alayhi va sallamga bolani uzatishdi, bola mahmasa holatida (jon berish
vaqtidagi holatda) erdi. Nazarimda, bola suvi yo‘q meshdek qurigan-u, jon tanasidan
chiqib ketayin, deb turgandek erdi. Buni ko‘rib Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning
muborak ikki ko‘zlaridan duvullab yosh oqdi. Shunda Sa’d: «Yo Rasululloh, bu
nesidir?!»-dedilar. Janob Rasululloh: «Bu ko‘z yoshi - Ollohning bandalari qalbiga solgan
rahmatidir! Olloh taolo rahmdil bandalariga rahm qilg‘aydir (ya’ni, bu dod-voy solib
yig‘lagandagi ko‘z yoshi ermasdir)»,- dedilar».
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com
kutubxonasi
255
Anas ibn Molik rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam qizlarining
(Ummu Gulsumning) janozasida erdik. Qarasam, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam
qabr yonida o‘tiribdirlar-u, ko‘zlaridan duv-duv yosh oqayotir. Nogahon, Rasululloh
sallallohu alayhi va sallam: «Orangizda bu kecha xotiniga yaqinlik qilmagan biror kishi
bordirmi?»-deb so‘radilar. Shunda Talha: «Men»,-dedilar. Rasululloh sallallohu alayhi va
sallam: «Undoq bo‘lsa, qabrga tushg‘il!»-dedilar. Talha (mayyitni qo‘ygani) qabrga
tushdilar».
Abdulloh ibn Ubaydulloh ibn Abu Mulayka raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Makkada
Usmon raziyallohu anhuning qizlari vafot etdi, janozasiga qatnashgani bordik. Janozaga
Ibn Umar va Ibn Abbos raziyallohu anhular ham kelishdi. Ikkinchilari mening yonimga
kelib o‘tirdilar. Abdulloh ibn Umar raziyallohu anhu Usmonning o‘g‘li Amrga: «Xotinlarni
yig‘idan to‘xtatsangiz-chi! Axir, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Mayyit o‘z
ahlining yig‘isidan (qabrda) azoblang‘aydir, deganlar-ku!» - dedilar. Shu yerda o‘tirib Ibn
Abbos menga bir voqeani aytib berdilar:
«Hazrat Umar birlan birga Makkai Mukarramadan (Madinaga) qaytib kelayotib Baydo’
degan yerga yetganimizda, nogahon samura daraxtining soyasida turgan bkr jamoaga
Hazrat Umarning ko‘zlari tushdi. Hazrat Umar menga: «Borib qarag‘ilchi, anavi jamoa
kimlar erkan?» - dedilar. Borib qarasam, Suhayb (jamoasi) erkan. Hazrat Umarga kelib
buni aytdim. «Menga chaqirib berg‘il uni!» - dedilar, Men Suhaybning oldiga borib:
«Turingiz, Amir ul-mo‘‘mininga yetib olingiz!» - dedim. Hazrat Umar Madinaga
borganlaridan so‘ng, musibat sodir bo‘lib (Hazrat Umarga bir odam pichoq urgan erdi)
Suhayb «voy birodarim, voy do‘stim»lab yig‘lab kirdi. Shunda Hazrat Umar raziyallohu
anhu: «Ey Suhayb, sen meni deb (dod solib) yig‘layotirmisen? Vaholanki, Rasululloh
sallallohu alayhi va sallam: «Mayyit o‘z ahlining (ba’zi bir) yig‘isi sababli azoblang‘aydir,
deb aytganlar»,- dedilar.
«Hazrat Umar raziyallohu anhuning vafotlaridan so‘ng, bu so‘zni Oisha onamizga
aytdim,- dedilar Ibn abbos raziyalloxu anhu,- shunda Oisha onamiz: «Hazrat Umarri
Olloh rahmat qilsin! Olloh taologa qasamyod qilib ayturmenkim, Rasululloh sallallohu
alayhi va sallam: «Mo‘‘min odam o‘lganda, ahli yig‘lasa, Olloh taolo uni azoblag‘aydir» -
demaganlar. Lekin, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Kofir odam o‘lganda, ahli
yig‘lasa, uni Olloh qattiq azoblag‘aydir»»-deganlar. Sizlarga Qur’onning o‘zi dalildir,
birov birovning gunohi uchun azoblanmag‘aydir»,- deb aytdilar. «Kuldirgan ham,
yig‘latgan ham Ollohning o‘zidir!» - dedim. Ollohga qasamyod qilib ayturmenkim, Ibn
Umar raziyallohu anhu (Ibn Abbosning ushbu rivoyatini eshitib) hech narsa demadilar».
Amra binti Abdurrahmon Oisha onamizdan bundoq deb eshitgan erkanlar: «Rasululloh
sallallohu alayhi va sallam bir yahudiy xotinning qabri yonidan o‘tayotib, o‘shal yerda
uning qarindoshlari yig‘lab o‘tirganini ko‘rdilar. Shunda Rasululloh sallallohu alayhi va
sallam: «Bular xotinga aza tutib yig‘lashmakda, xotin ersa, qabrda azoblanmakdadir»,-
dedilar».
Abu Burdaning otalari bunday degan erkanlar: «Umar raziyallohu anhuga musibat
(pichoq urilgan erdi) yetganda Suhayb raziyallohu anhu «voy birodarim» lab yig‘lay
boshladi. Shunda Umar raziyallohu anhu: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning
«Mayyit tirikning yig‘isi sababli azoblang‘aydir, deganlarini bilmasmisen?» — dedilar».
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
Dostları ilə paylaş: |