Microsoft Word shamoli muhammadiy ziyouz com doc
RASULULLOH SOLLALLOHU ALAYHI VASALLAMNING AXLOQ VA ODATI
Yüklə 296,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
RASULULLOH SOLLALLOHU ALAYHI VASALLAMNING AXLOQ VA ODATI
SHARIFALARI HAQIDAGI HAQIQATLAR
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning axloq jamila va odat sharifalari tamomi olamga mashhurdir. Do‘st ham, dushman ham e’tirof etadi. Hammadan ziyoda ta’rif Qur’oni karimning «Nun» surasida Yaratuvchi Xoliq tarafidan bilan Qiyomatgacha islom Shamoili Muhammadiy. Muhammad at-Termiziy
www.ziyouz.com kutubxonasi 57 mehroblarida tilovat etiladi. Haq jalla va ‘alo marhamat kiladi: “VA INNAKA LA’ALO XULUQIN AZIYM”. Ya’ni, ey Muhamad, shubhasiz, siz albatta, nihoyatda buyuk bir xulq sohibidirsiz.
Hadis kitoblaridagi mazmunlarning ziyoda xislati shu muborak xulqu aziz ta’rifidir. Sollallohu alo sohibihi vasallam.
267. Xorija ibn Zayd ibn Sobit roziyallohu anhu dedilar: Bir jamoa Zayd ibn Sobit roziyallohu anhu huzurlariga kelib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ahvoli shariflaridan bizlarga bayon berishini so‘radilar. Zayd dedilar: Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam axvollaridan sizlarga nimani bayon qilay? Men Janobga hamsoya edim. Qachon vaxiy nozil bo‘lsa, menga odam yuborar edilar. Men borib, yozib berar edim. Janobning odatlari biz saxobalar qachon dunyodan so‘z qilsak, dunyodan so‘z qilar edilar va qachon oxiratdan so‘z qilsak, oxiratdan so‘z qilar edilar. Qachon taomdan so‘z qilsak, taomdan so‘z qilar edilar. Mana shu bayon qilgan narsalarim Rasululloh sallollohu alayhi vasallam axvollaridir. (Ya’ni, xulqlarining oliyligidan ashoblari bilan har qanday suhbatda hamroh bo‘lar edilar. Lekin Janob bayonlari va shirkatlari tamomi befoyda narsalardan pok bo‘lib, qaysi bobda so‘zlasalar, hamnishinlari uchun foyda va manfaatning o‘zi bo‘lar edi).
kotiblaridan birlari edilar. Bu zotdan boshqa yana sakkiz sahoba bu davlatga musharraf edilar. Usmon, Ali, Ubba, Mu’oviya, Xolid ibn Sa’id, Xanzala, Alo Xazramiy, Abon ibn Sa’id roziyallohu anhum ajma’iyn.
268. Amr ibn al-Os roziyallohu dedilar: Janobi Rasululloh sollallohu alayhi vasallam odati sharifalari goho majlislarida bor zotlarning ichida xolis, sof dilni ulfatlantirmoq qasdida qavmning eng yomoniga yuzlarini qilib xususiy so‘zlashar edilar. Undan avval odam o‘zini xos hamsuhbatlardan xayol qilar edi. Chunonchi, menga ham yuzlanib, xususiy suratda guftagu qilar edilar. Men Janob xuzurlarida qavmning yaxshisi men bo‘lsam kerak deb xayol qildim. Shu xayol ustida bir kuni men Janobga savol qildim. “Yo Rasululloh, men afzalmanmi yo Abu Bakrmi?” Janob dedilar: “Abu Bakr afzal”. Keyin dedim: “Men afzalmanmi, yo Umarmi?” Janob dedilar: “Umar afzal”. Keyin men dedim: “Men afzalmanmi yo Usmonmi?” Janob dedilar: “Usmon afzal”. Men Janobdan ochiq- ravshan so‘roq qilgan edim, Janob tamomi sarohat bilan haqiqatni so‘zladilar. Mening xotirim uchun madorat uchun meni afzal demadilar. Rostning o‘zini so‘zladilar. Keyin men dedim: Men bunday savollar qilmog‘im munosib emas edi. Koshki bu savolni qilmagan bo‘lsam. Arzi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamda rost muomala va rost so‘zdan boshqa narsa yo‘q edi. Dunyoda bu sifatdan ham ulug‘ sifat bo‘la olurmi?
269. Anas roziyallohu anhu dedilar: Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga o‘n yil xizmat qildim. Janob bu uzun muddatda menga biror marta «uf» demadilar. (Ya’ni, ranjigan odam deydigan so‘zni qilmadilar va men bir narsani qilib qo‘ygan bo‘lsam, «nima uchun bunday qilding?» demadilar. Bir narsani qilmay qo‘ygan bo‘lsam, «Nima uchun buni qilmading?» demadilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tamomi insonlarning xush xulqi edilar. Va pok jismlari ham shunday edi. Men hech bir ipak parchani yo holis ipakni o‘zini yo biror muloyim narsani ushlamadimki, Janobning muborak kaftlaridan yumshoqroq bo‘lsa va xech bir mushkni yo atrni iskamadimki, Janobning muqaddas badanlaridan tomgan terdan xushbo‘yroq bo‘lsa. |