Microsoft Word tarixi muhammadiy ziyouz com doc
Yüklə 1,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
83 Shuning uchun aytdilar: — Har dushmanlikning sababi, agar hasaddan boshqa narsa bo‘lsa, undoq dushmanlik do‘stlikka aylanishi mumkindur. Ammo hasaddin chiqqan dushmanlik bo‘lsa, buning do‘st bo‘lishi mumkin emasdur. Misoli, otamiz Odam bilan Iblis alayhil la’naning dushmanligidur. Bu dushmanlik hasad sababidin boshlangani uchun avlodlari orasida dushmanchilik qiyomatgacha davom etmoqdadur. Shunga o‘xshash dunyodagi boylar va chog‘oylar (kambag‘allar) o‘rtalarida uzluksiz dushmanlikning davom etmagi shu hasad qo‘zg‘alishining ayrilmas natijasidur. Bu hasad o‘tini iymon suvidan boshqa narsa bilan hech qachon o‘chirolmaydilar. Shuning uchun insoniyat olamining islohiga haqiqiy islomiyatdan o‘zga hech chora yo‘qdur. Bu haqiqat qachon yuzaga chiqar ekan, uni Alloh bilur. Yana maqsadga kelaylik. Endi shu yuqoridagi so‘zlardin ma’lum bo‘ldi, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Madinaga kelganlaridan keyin ikki toifadan qattiq qarshilik ko‘rdilar. Birinchisi, Madina munofiqlari, ikkinchisi, shu yerlik yahudiylar edi. Shu vaqtning sharoitiga qarab, munofiqlardin til iqrorini qabul qildilar. Shunga o‘xshash yahudlar bilan ahdnoma tuzdilar. Uning mazmuni bir-birlariga zarar yetkazmaslik, musulmonlarga qarshi harakatda bo‘lmaslik, Madina ustiga boshqa dushmanlar tarafidan hujum boshlangan holda musulmonlarning yordamida bo‘lishlik — shu so‘zlar ahdnomada shart qilib qo‘yilgan edi. Madinaga kelganlariga oradan o‘n uch oy o‘tdi. Shu muddat ichida hech yerda diniy jihod qilmadilar. Dinga kirgazish qasdida hech bir qabila bilan urushmadilar. Bu to‘g‘rida Xudo tarafidin ham jihodga izn berilmagan edi. Balki dinga da’vat qilishda sabr bilan tebranib, tadrijiy ravishda ish olib bormoqqa buyurilgan edi. Ahqof surasida: «Fasbir kama sabara ulul azmi minar rusuli fala tasta’jil lahum», ya’ni: «O‘tgan ulug‘ payg‘ambarlar sabr qilgandek, ey Muhammad, sen ham sabr qil. Mushriklarga tezdan azob kelishini tilama», degan mazmundagi oyat shu haqda nozil bo‘ldi. Xudo tarafidan g‘azot qilishga ruxsat bo‘lgunchalik haqiqatni tushuntirish, bilmaganlarni bildirish yo‘li bilan xalqni dinga da’vat qildilar. Urush-talashga hech kimni qiziqtirmadilar. Bunga shoshilgan kishilarni qattiq qaytardilar. Chunki insonning vujudi — Allohning imoratidur. Buni buzishga Allohning rizoligi yo‘qdur. Haqiqatni yuzaga chiqarishga butun yo‘llar yopilsa, inson olamining tanasida harom qon to‘lib toshganligidan, umumiy halokatni yuzaga keltirish qo‘rqinchisi bo‘lsa, buni qaytarishga qon olishdan boshqa chora topilmasa, ana shu chog‘dagina, Qur’on hukmida, aql oldida jihodga, urushga ruxsat qilinadi. Chunki inson islohi uchun qo‘llaniladigan choralarning eng oxiri— qilichdur. Makka mushriklari Rasulullohga qilmagan yomonliklari, ko‘rsatmagan jabr-jafolari qolmagan edi. Buning ustiga u zotni o‘ldirishga ham qasd qilgan edilar. Oxiri o‘z vatanlarini tashlab chiqishga majbur qildilar. Endi u dushmanlarning dahshatlik dardlariga qon chiqarishdan boshqa chora qolmagan edi. Mana shu chog‘da quyidagi oyatlar Payg‘ambarimizga nozil bo‘lib, urushga izn berildi: «Vaqotiluv fi sabilillahillaziyna yuqotilunakum vala ta’taduv, innalloha la yuhibbul mu’tadiyn». Ma’nosi: «Ey mo‘minlar, sizlar bilan urishganlar bilan Xudo yo‘lida urishinglar, ammo urush ishlarida chekdan tashqari chiqmanglar. Chunki Alloh taolo har ishda haddidan oshguvchilarni yaxshi ko‘rmaydur». Kishi qo‘lidan keladigan har bir ishlarda Islom qonuni uni adolat qilishga buyuradi. Shuning uchun hayot kunlarining eng og‘ir kunlaridan bo‘lgan — so‘qish vaqtlarida ham, shuni rioya qilmoqqa amr etmishdur. Hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar. «Alloh taolo har ishda bandalaridan ehson qilmoqni istaydi». Bu hadisdagi ehsonning ma’nosi bir kishi ikkinchi bir kishiga in’om qilish, xayr-ehson berish ma’nosida emasdur. Balki buning ma’nosi har bir kishi o‘z qilgan ishini, birinchidan, |