Microsoft Word tarixi muhammadiy ziyouz com doc
Yüklə 1,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
191 «Subhanalloh, bu qanday noto‘g‘ri ishdur? Kufrdin qochib musulmon bo‘lib kelgan kishini dushman qo‘liga qandoq qaytarib berurmiz?» deb buni bek og‘ir oldilar. Hazrati Umar: — Yo Rasululloh, bu ishga siz nechuk rizo bo‘ladursiz? Bizning bunga roziligimiz yo‘q, — dedi. Rasululloh tabassum qilib dedilar: — Ulardin iymon aytib bizga qochib kelganlarni qaytarib berurmiz, umid shuldurki, Alloh taolo alarga najotlik ato qilgay. Bizdan murtad bo‘lib ketganlar bo‘lsa, Xudo rahmatidan judo bo‘lib, la’natga qolgan kishilardur, andoq kishilar shularga loyiqdur. Rahmatdan kechganlarni nechuk talab qilg‘ali bo‘lur? Mana shu so‘z ustida turgan chog‘larida Abu Jandal ibn Suhayl kishanlarini shaldiratib qochgan holda musulmonlar oldiga kelib o‘zini otdi. Bu kishi esa, shu hozirda Quraysh tomonidan vakil bo‘lib so‘zlashayotgan Suhayl ibn Amrning o‘g‘li edi. Uni musulmon bo‘lganligi uchun qamoqqa olmish edilar. Xuddi shu chog‘da zindondan qochib, qo‘l- oyoqlariga solingan zanjirlarni sudraganicha Rasululloh huzurlariga keldi. Buni ko‘rib otasi Suhaylning g‘azabi alangalab, tikanlik daraxtning shoxi bilan o‘g‘lini bosh-ko‘ziga qaramay urgali turdi. Rasulullohdan ruxsatsiz hech ish qilishmaganlikdan, unga yordam berisha olmay, ichlari og‘rib, sahobalar yig‘lashdilar. Anda Suhayl Rasulullohga qarab: — Ey Muhammad, o‘rtamizda qilingan sulh shartlarining hukmini birinchi navbat ijro qilish vaqti keldi, — deb o‘g‘lini urib sudragali turdi. O‘g‘li Abu Jandal tovushi boricha faryod qilib: — Ey musulmonlar, meni kofirlarga nechun qaytarib berursizlar? Ko‘z oldingizda qandoq zulm qilayotganini ko‘rib turibsiz, endi meni dinimdan ajratmoq qasdida turlik azoblar bilan qiynagaylar, — deb qattiq qichqirdi. Buni ko‘rib, musulmonlar ziyoda g‘amgin bo‘ldilar. Shundoq bo‘lsa ham Rasulullohning hukmlariga bo‘ysunmoqdan boshqa choralari yo‘q edi. Chunki Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu ishni Alloh amri bilan qilmish edilar. Ul zot Abu Jandalga aytdilar: — Sen bu ishga ko‘p xafa bo‘lmay sabr qilgil, Alloh oldida ulug‘ ajrga ega bo‘lgaysan. Bu yaqin orada Alloh taolo sizlarni yorug‘likka chiqargay. Nachora qilg‘aymiz, o‘rtamizda ahdnoma yozilib qo‘l qo‘yildi, buni buzmoq — xiyonat qilmoqdir. Endi sabr qilmoqdan o‘zga choramiz yo‘qdur. Buni aniq bilgil, Alloh taolo mo‘min bandalarni xorlikka uzoq qoldirmas. Yaqin orada Allohning yordami senga va senga o‘xshaganlarga yetishgay, — dedilar. U ham Rasululloh so‘zlaridan tasalli topib, sabrga bo‘ysundi. Sulhnoma yozilib tamom bo‘lgach, Xuzo’a qabilasining raislari o‘rinlaridan turishib: — Bizlar Muhammadga qo‘shildik. Aning do‘stlari bizning do‘stlarimiz, dushmanlari bizlarning dushmanlarimizdur. Orqamizda qolgan qavmlarimizning ahdi bizning ustimizga, — deb o‘zlarining Rasululloh bilan ittifoqdosh bo‘lganliklarini bildirdilar. Buni ko‘rib, Banu Bakr qabilasining raislari Quraysh ittifoqiga qo‘shilishni ixtiyor qildilar. Qachonki Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sulh ishidan bo‘shadilar ersa, sahobalarning ulug‘laridan quyidagi kishilar bu sulhnomaga shohid bo‘ldilar: Abu Bakr Siddiq, Umar ibn Xattob, Usmon ibn Affon, Abdurahmon ibn Avf, Sa’d ibn Abi Vaqqos, Ubayda ibn Jarroh, Muhammad ibn Maslama, raziyallohu anhum. Quraysh tomonidan esa Xo‘ytob ibn Abdul Uzzo, Mikraz ibn Hafs va boshqalar shohid bo‘ldilar. Lekin bu sulhning tamom bo‘lishi ko‘p qiyinlik bilan qo‘lga keldi. Chunki sahobalar qayta- qaytadan Rasulullohga kelishib, sulh shartlarini o‘zgartirishni talab qildilar. Mundoq bo‘lmas ersa, urushga tayyor ekanliklarini bildirishdi. Ayniqsa, Hazrati Umar boshqalardan ortiqroq bu ishga qarshilik ko‘rsatib, Rasulullohga norozilik bildirdi. |