Microsoft Word tarixi muhammadiy ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
274
arboblari, askar boshliqlari shu joyga hozir bo‘lsinlar, deb buyurdi. Barchalari saroyga 
kirib o‘lturgandan keyin uning eshigini qulflatdi. So‘ngra Qaysar bu yig‘ilgan xalqqa 
qarab: 
— Ey Rum elining ulug‘lari! Men ersam ushbu noma yuborgan kishi Muhammadga iymon 
keltirib, aning diniga kirdim. Kelajakda bizning yaxshiligimizni bu ishda ko‘rdim. Endi 
sizlar ham iymon keltirib, shu payg‘ambarning diniga kiringlar. Agar shunday qilar 
ekansiz, hukumatimiz qo‘ldan ketmagay. Va Iso alayhissalom ahdini buzmagan 
bo‘lurmiz, — dedi. 
Bu so‘zni Qaysar aytishi bilan yo‘lbarsni ko‘rganda qo‘rqib qochgan hayvonlar kabi butun 
xalq saroy eshigiga kelib tiqildilar. Qarasalar, eshiklarga qulf solinmishdir. Yana 
orqalariga qaytib Qaysarni o‘ldirish qasdida uning saroyini o‘rab olib: 
Bizni nasroniyat dinidan chiqarib, vahshiy arabiylarga qul qilmoqchi bo‘libdur, buni 
o‘ldirib tezroq qutilaylik, — deb unga qattiq norozilik bildirdilar. 
Bu holni ko‘rib Qaysarning umidi alardin uzildi. So‘zni o‘zgartirib, darhol ularga kishi 
yubordi: 
Men sizlarni sinab ko‘rmak uchun bu so‘zlarni aytgan edim. Dininglarda qanday 
turishinglarni tajriba qildim. Nasroniyat dinini saqlashda sizlarga endi aniq ishondim, — 
dedi. 
Aning bu so‘ziga rozilik bildirib, hammalari unga sajda qilib qaytdilar. So‘ngra alardan 
umidi uzilgach, Rasululloh nomalariga javob yozib, birmuncha hadyalar bilan yubordi. 
Nomaning mazmuni shuldur: «Men Islom dinini qabul qildim, lekin buni izhor qilmoqqa 
ojizdurman». Buning nomasi Rasululloh oldilarida o‘qildi. Anda Rasululloh: «Dunyo 
davlatini qizg‘anib oxirat davlatidan quruq qolmishdur. Islomni qabul qildim, degan so‘zi 
yolg‘ondur», dedilar. 
Lekin Rasulullohning nomalarini hurmatlab saqladi. Elchilari hazrati Dihyani bek izzat 
qilib, ko‘p hadyalar berib uzatdi. Shuning barakotidurki, Rum podshohligining qoldiqlari 
uzoq yillar davom etib kelmoqdadur. 
Sharqiy Rum o‘lkasidan hukumatlari uzilgan bo‘lsa ham, G‘arbiy Rum Italiyada shu 
kungacha saqlanib keldi. Lekin Qaysar o‘z og‘zidan Islom dinini qabul qildim degan 
bo‘lsa ham, Rasululloh uni yolg‘onchi qildilar. Shundoq bo‘lib, bu ulug‘ ne’matdan 
benasib qoldi. O‘z gunohining ustiga, nomada yozilgandek butun Rum xalqining gunohini 
ko‘tardi. Baqosi yo‘q foniy dunyoning podsholigini ayab, abadiy saodatdan ajradi.