O’tkan kunlar (roman). Abdulla Qodiriy
www.ziyouz.com kutubxonasi
72
Ikkinchi bo‘lim
Azizbek Toshkanddan jo‘natildi. Uning yeriga Qo‘qondan Normuhammad qushbegi
belgulanib keldi.
Azizbekni qo‘lg‘a tushurib berish bilan qipchoqlar nazdida ham Yusufbek hojining
qadru qiymati yuqorilang‘an edi. Ammo o‘zining mansab suymasligi vajhidan yana
eskicha «Yusufbek hoji» bo‘lib qola berdi. Shuning bilan birga Azizbek yonida qanday
mavqi’ tutkan bo‘lsa, Nor-muhammad qushbegi oldida undan ham yuqoriroq va
ma’noliroq e’tibor qozondi. Uning har bir ra’yiga Normuhammad qushbegi qonunan
majbur bo‘lmasa-da, ammo ma’nan bir majburiyat his etar edi: o‘rinsizga kishi
o‘ldirishlar, vaqtsiz ham o‘rinsiz soliq solishlar, behuda o‘rda usrofotlari, bo‘lmag‘ur
taqiqlar va ortiqcha diniy takallufotlar bir muncha ebka olindilar.
Uch yillab Azizbek istibdodida ezilgan Toshkand xalqi erkin nafas oldi: savdo-sotiq,
ekin-tikin va kasbikor ko‘tarilib boshladi. Odamlar jonlang‘andek bo‘lib bu holni:
«Zamon-zamon dorilamon,
Normat to‘ram bo‘lsin eson!» —
deb boshlag‘an ularning ashulalari ham ifoda qilar edi.
Dostları ilə paylaş: 
