Microsoft Word Yaxin ve orta serq olkeleri doc

Nəqliyyatı  və xarici ticarəti. Türkiyə inkişaf etmiş  nəqliyyat 
şəbəkəsinə malikdir. Daxili sərnişin və yükdaşımalar əsasən avtomo-
bil nəqliyyatı vasitəsilə  həyata keçirilir. Dəmir yollarının uzunluğu 
3,4 min km-dir, bərk örtüklü avtomobil yolları 60 min km-dir. 
Mühüm dəniz portları – İstanbul,  İzmir, Samsun, İskenderundur. 
Türkiyədə  nəqliyyat vasitələrinin sayı artır.  Əgər 1987-ci ildə 1000 
nəfərə 26 vahid nəqliyyat vasitəsi düşürdüsə, 2005-ci ildə bu 
göstərici 2 dəfə artmışdır. 1988-ci ilin iyulunda Bosfor üzərində 
ikinci asma körpünün istifadəyə verilməsi avtomobil nəqliyyatının 
inkişafında mühüm əhəmiyyətə malikdir, çünki Türkiyədə tranzit 
yüklərin daşınması valyuta gəlirini yüksəldir. Dəmir yol nəqliyyatının 
inkişafı avtomobil yolları ilə rəqabətə dözümlü səviyyədə deyildir. 
Dəniz gəmiçiliyi inkişaf etmişdir. Xarici ticarət  əlaqələrində 

---

 
245 
nəqliyyatın bu növü mühüm rol oynayır. 1987-ci ildə dövlətə məxsus 
«Türk hava yolları» təyyarə şirkəti həm daxili, həm də xarici sərnişin 
daşımalarında mühüm rol oynayırdısa, hazırda ölkədə bir neçə xüsusi 
təyyarə şirkətləri yaradılmışdır ki, bunlar əsasən daxili sərnişin daşı-
maları ilə məşğul olur. 
Qərblə həmçinin Cənubi Qafqaz, Mərkəzi Asiya və Yaxın Şərq 
regionu ölkələrinin ticarət-iqtisadi əlaqələrində Türkiyənin vasiticilik 
və əlaqələndirici rolu – Türkiyə ərazisindən tranzit daşınmaları, neft 
ötürülməsinin artması ilə genişlənir. Bu rol gələcəkdə İran, Qazaxıs-
tan, Türkmənistan, Azərbaycandan Avropa, Ukrayna və Baltikyanı 
ölkələrin yeni neft və qaz kəmərlərinin istifadəyə verilməsi ilə daha 
da artacaqdır. 
Azərbaycanla Türkiyə arasında magistral Bakı-Tbilisi-Kars 
dəmir yolunun tikintisinə 2007-ci il noyabrın 21-də üç respublikanın 
(Azərbaycan, Türkiyə, Gürcüstan) prezidentlərinin görüşündə start 
verildi. Bu yol bölgədə  təhlükəsizlik,  əməkdaşlığın, daşıma 
xərclərinin 30 faizədək azalacağına zəmanət verməklə yanaşı, iqtisadi 
və siyasi cəhətdən çox əlverişlidir; həm də  Şərq-Qərb dəhlizin açıl-
masıdır.