Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy ko'rsatkichlari

O`zbekiston Respublikasida YAIMning foydalanish tarkibi (%)

Davr	YAkuniy iste`mol xarajatlari jami, %		YAlpi jamgarish		Sof eksport
	Xususiy	Davlat	Asosiy kapitalga yalpi ichki investitsiya	Zaxiralarning o`zgarishi va boshkalar
2018	61,9	18,7	24,0	-4,4	-0,2
2019	61,5	18,5	27,9	-6,8	-1,1
2020	60,2	18,0	22,1	-0,9	0,6
2021	55,6	17,5	21,0	-0,3	6,2
2022	51,7	17,1	22,1	1,8	7.3

Manba: «O`zbekiston iktisodiyoti» Taxliliy sharx.
O`zbekiston Respublikasi iktisodiyot vazirligining SISM nashri,
«№ 8,mart 2005 ,17 bet
Tovarlar va xizmatlarning davlat xaridi YAIMdagi salmogi jixatidan uchinchi pogonada bo`lib, 2022 yilda YAIMning 17,1 %ini tashkil etgan.
Eksport xajmining keskin o`sishi va 2022 yilda tashki savdoda 1,03 mlrd. AKSH dollariga teng ijobiy koldikka erishilishi tufayli sof eksportning YAIMdagi ulushi ko`tarilib 7,3 foizni tashkil etdi.
5. YAIMni daromadlar(taksimot usuli) bo`yicha xisoblash.
YAIMni daromadlar bo`yicha aniklashda yakuniy maxsulotni ishlab chikarish jarayonida rezident-ishlab chikarish birliklari tomonidan, ko`shilgan kiymatlar xisobidan, to`langan dastlabki daromadlar ko`shib chikiladi.
YAMMni daromadlari yigindisi ko`rinishida xisoblashda asosan kuyidagi ko`rsatkichlardan foydalaniladi:
-sof bilvostia soliklar (Tn) – bilvosita soliklar(ko`shilgan kiymat soligi, aktsizlar, bojxona bojlari) va subsidiyalar xajmlari o`rtasidagi fark;
- yollanma ishchilarning ish xaklari (W) - xususiy va davlat kompaniyalarining yollanma ishchilarga xisoblagan barcha turdagi mexnat xaki to`lovlarining nominal mikdori plyus ish beruvchilar tomonidan ish xaki fondiga nisbatan xisoblanib to`lanadigan ijtimoiy sugurta ajratmalari. O`zbekiston Respublikasida bu ajratma normasi 2005 yilda ish xaki fondiga nisbatan 31% bo`lgan bo`lsa. 2006 yildan boshlab 25 % kilib belgilandi
- Korporatsiyalarning yalpi foydasi + nokorporativ korxonalar daromadi (R).
Nokorporativ korxonalar- kichik xajmdagi, uy xo`jaliklariga tegishli korxonalar bo`lib ularda korxona foydasi va korxona egasining ish xaki elementlari o`zaro ko`shilib ketgan bo`ladi. Bu xolat aralash daromad atamasini ko`llashga sabab bo`ladi.