O’ZBEKISTON PESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON
MILLIY UNIVERSITETI
Biologiya fakul’teti
Botanika va o’simliklar fiziologiyasi kafedrasi
Botanika fani
Мавзу:
.
O’simlik hujayrasining tuzilish xususiyatlari.
hujayra bosqichlari
Ma’ruzachi
q/x.f.n.dotsent A.A.Matkarimova
Mavzu: O’simlik hujayrasi.
Reja:
1. Hujayra tarixi. Hujayra haqida
tushuncha
2. O’simlik hujayrasining organoidlari
3.O’simlik hujayrasiga xos xususiyatlar
4. Hujayra organoidlarining tuzilishi
va funktsiyasi.
1610 aka-uka Gans va
Zaxariy Yansenlar
1665 yil Robert
Guk (1635- 1703
XYII asrning oxirlarida
Golandiyalik olim
A.Levenguk (1632-1723)
Zamonaviy mikroskoplar
Elektron mikroskopda olingan hujayra elementlari
Hujayra nazariyasini yaratgan
olimlar
Teodor Shvann (1810-
1882)
Mattias Shleyden (1804-
1881)
PROKARIOT HUJAYRA
Prokariotlar koloniyasi
Anabaena spiroides
sianobakteriyalar
Prokariot hujayra tuzulishi: kapsula, hujayra qobig’I,
plazmalemma, sitoplazma, ribosoma, plazmida,
kiprikchalar, xivchin, nukleotid.
Kapsul
a
Hujayra
qobig’i
Plazmolemm
a
Sitoplazma
Ribosomala
r Plazmida
Kiprikchal
ar
Xivchi
n
Nukleoid
(yopiq
DNK)
Yerdagi barcha hayot formalarini ularni tashkil etuvchi hujayralariga qarab ikkiga
bo’linadi:PROKARIOT va EUKARIOT
PROKARIOT
(Yadrogacha) hujayralar – sodda tuzulishga ega bo’lgan ilk hujyralar;
Prokariotlar
– (lot.
pro
— oldin, -gacha va grekcha karion — yadro, yong’oq degani) –
yado va boshqa ichki membranali organoidlarga ega bo
’
lmagan organizm hujayralariga
aytiladi. Prokariot hujayralilarga – bakteriyalar, ko’kimtir-yashil suv o’tlari kiradi.
Eukariot hujayrasining tuzulishi
Yadro qobig’i
Yadro teshikachalari
Ribosomalar
Silliq endoplazmatik to’r
Vezikulalar
Lizosoma
Goldji apparati
Donador endoplazmatik to’r
Yadro
Eukariotlar (Evkariotlar)
(grekcha eu — yaxshi, to’la va karion — yadro, yong’oq) —
yadro qobig’i bilan ajralib turuvchi to’la yadroga ega hujayralar hisoblanadi. Eukariot
hujayralarda yadro va boshqa organoidlarni tashkil etuvchi membranalardan tashqari
yana ichki membranalar sistemasiga ham ega.
O‘SIMLIK HUJAYRASINING TUZILISHI
Protoplast
Hujayra qobig‘i
Sitoplazma
Yadro
Ribosomalar
Endoplazmatik to‘r
Goldji apparati
Mitoxondriya
Plastidlar
Mikrоnаychа
yadro qobig‘i
xromatin
Dostları ilə paylaş: | 
