plazmalemma, mezoplazma va tonoplastlar.
Plazmalemma
hujayra qobig’i ostida joylashgan
sitoplazmaning tashqi qavati hisoblanadi.
Mezoplazma
sitoplazmaning asosini, ya'ni o’rta
qavat tashkil etadi.
Tonoplast
- sitoplazmadan vakuol ichki borliqini
chegaralovchi ichki qavatidir.
Endoplazmatik to’r (reticulum)
Endoplazmatik to’rni 1945 yilda K.R. Parter aniqlagan.
Endoplazmatik to’r lipoidli oqsil membrana, keng tarmoqlangan
kanalchalar, kengaymalar ( sisterna) va vakuolalar sistemasidir.
Endoplazmatik to’r membranalarida organik moddalar sintezlanadi va bu
moddalar endoplazma kanalchalari orqali harakatlanadi. Endoplazmatik
to’r 2 xil 1.Donador endoplazmatik to’r 2. Silliq endoplazmatik to’rga
bo’linadi. Donador endoplazmatik to’r hujayra membranalarini hosil
qilish va o’sish markazi hisoblanadi. Silliq endoplazmatik to’r ingichka
naychalardan iborat bo’lib, lipidlarni sintez qilish vazifasini bajaradi.
.
Goldji apparati
Goldji apparati - Hujayra sitoplazmasidagi
yana bir muhim organoid hisoblanadi. Uni
birinchi marta 1898 yilda italiyalik sitolog
Goldji qayd qilgan va diktiosoma nomi
bilan yuritgan.
Goldji apparati tarkibida oqsillar, lipidlar,
polisaxaridlar,
fermentlardan
fosfataza,
peroksidaza va turli xil gidrolazalar
uchraydi.
Goldji
pufakchalari
polisaxaridlarni
plazmolemmaga tashib beradi. Ulardan
o’suvchi hujayralar foydalanadi. Bundan
tashqari
goldji
apparati
oqsillarni
(gidrolitik fermentlarni) hujayralar orasiga
tashiydi va lizosoma hamda vakuolalarni
hosil bo’lishida ishtirok etadi.
|
