Министрество высшего и среднего образования республики узбекистана

ELEKTR TA’MINOTI fani bo‘yicha: 
Sanoat korxonalarining elektr energiya iste’molchilarini guruhlash. Sanoat 
korxonalari va iste’molchilarning elektr yuklama grafiklar. Elektr yuklama 
grafiklarini xarakterlovchi asosiy kattaliklar. Elektr ta’minoti tizimida hisobiy 
yuklama va uni aniqlash usullari. Hisobiy yuklamani tartibga solingan diagrammalar 
usuli yordamida aniqlash. Kuchlanishi 1000 V gacha bo‘lgan sex tarmoqlarining 
sxemalari. Sanoat korxonalari elektr ta’minoti tizimida reaktiv quvvatni 
kompensatsiyalash 
masalalari. 
Elektr 
yuklamalari 
kartogrammasi 
va 
yuklamalarning shartli markazini aniqlash. Transformatorlar. Podstansiyalarda kuch 
transformatorlarining soni va quvvatini tanlash. Elektr energiyasining sifat 
ko‘rsatkchilari. Tok va kuchlanish shakllarining nossimmetriyaligi va 
nosinusoidalligi. Sanoat korxonalarining elektr ta’minoti sxemalari. Tashqi va ichki 
sxemalar. Havo va kabel liniyalarining ko‘ndalang kesim yuzalarini tanlash. Kabel 
liniyasini qisqa tutashish tokining termik chidamliligi sharti bo‘yicha tanlash. Elektr 
ta’minoti tizimida qisqa tutashuv. Qisqa tutashuv toklarini hisoblash. Elektr 
apparatlarini tanlash. Ichki va tashqi elektr ta’minoti tizimi uchun elektr 
apparatlarini tanlash. Sanoat korxonalari elektr ta’minoti tizimida reaktiv quvvatni 
avtomatik rostlash sxemalari. Shaharlar elektr ta’minoti tizimi. SHaharlarda elektr 

---

5 
energiya iste’molchilari. Lift qurilmalari xarakteristikalari va parametrlarini tanlash. 
Shahar tarmoqlarida hisobiy elektr yuklamalarni aniqlash. Shaxar taksimlovchi 
tarmoklarning xususiyatlari.Chet el mamlakatlarining shahar elektr ta’minot 
sxemalari.6-10 kV li ta’minlovchi tarmoqlarni qurish. Radial zaxiralanmagan 
tarmoq. Sirtmok va yarim-yopiq tarmoqlar. Binolar elektr tarmog‘i sxemalarini 
qurish. Turar-joy binolarida elektr tarmogini taqsimlash sxemalari.Jamoat binolarida 
elektr energiyani ichki taqsimlash sxemalari.1000 V gacha kuchlanishda 
ishlatiluvchi apparatlar.Taqsimlovchi uskunalar. Elektr ta’minoti tizimida texnik-
iqtisodiy hisoblar. Shahar elektr tarmoqlari parametrlarini optimizatsiyalash va 
texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlar tahlili. Kabel liniyalarining texnik-iqtisodiy 
xususiyatlari.Kabel liniyalarining kesim yuzalarini iqtisodiy tanlash va 
optimallashtirish. Transformatorlar va 
shaharlar 
kichik podstansiyalarining 
texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari. Shahar elektr ta’minoti tizimida podstansiyalar va 
ular bilan bog‘liq sarf harajatlar. Shahar elektr ta’minoti tizimida elektr energiyani 
6-10 kV kuchlanishda uzatishning ratsional masofasi. Taqsimlovchi tarmoqlarning 
kuchlanishini 
tanlash. 
Shahar 
elektr 
tarmoqlarida 
kuchlanishni 
transformatsiyalashning pog‘onalarini tanlash. Kabel kesim yuzasini ruxsat 
etilgan 
qizish 
shartlariga 
ko‘ra 
tekshirish. 
Shahar 
podstansiyasi 
transformatorlarining texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari. Chuqur kirib borgan 
tarmoqlar sxemalari. Shahar elektr tarmoqlarida quvvat va elektroenergiya 
isroflarini aniqlash. Shahar elektr tarmoqlarida elektroenergiyani hisobga olish va 
nazorat qilish. Kirish. O‘zbekistonda energetikaning rivojlanish tarixi, bugungi 
holati va istiqbollari.