Xaridorlar bozor baxosi – xaridor tomonidai mahsulot va xixmatlarga to‘langan to‘lovlardir. Bularga mahsulotlarga bo‘lgan sof soliqlar va savdo-transport ustamalari qo‘shiladi.
Yalpi ichki mahsulot xajmi “oxirgi foydalanish” usuli bilan aniqlanganda, uning qiymati oxirgi iste’molni tashkil etuvchi elementlarning summasi sifatida aniqlanadi
Yalpi ichki mahsulot xajmi “oxirgi foydalanish” usuli bilan aniqlanganda, uning qiymati oxirgi iste’molni tashkil etuvchi elementlarning summasi sifatida aniqlanadi
1. Oxirgi iste’mol. Tovarlari va xizmatlarini xarid qilish uchun sarflangan xarajatlar;
2. Yalpi jamg‘arish;
3. Sof eksport.
Yalpi ichki maxsulot xajmini o‘zgarmas baxolarda xisoblash uchun quyidagi usullar qo‘llaniladi:
1) baho indeksi yordamida deflyatorlash;
2) ikki karrali deflyatorlash;
3) fizik xajm indeksi yordamida bazis davr ko‘rsatkichlarini ekstrapolyasiyalash;
4) xarajat elementlarini qayta baxolash.
Unga ko‘ra, 2021-yilda yalpi ichki mahsulot 8,1 foizga, sanoat mahsuloti 8,3 foizga, qishloq xo‘jaligi mahsuloti ishlab chiqarish 6 foizga va kapital qo‘yilmalar 9,5 foizga o‘sishi nazarda tutilgan.
Unga ko‘ra, 2021-yilda yalpi ichki mahsulot 8,1 foizga, sanoat mahsuloti 8,3 foizga, qishloq xo‘jaligi mahsuloti ishlab chiqarish 6 foizga va kapital qo‘yilmalar 9,5 foizga o‘sishi nazarda tutilgan.
Davlat byudjeti loyihasida yuridik shaxslardan olinadigan soliqning bazaviy stavkasini 9 foizdan 8 foizga kamaytirish ko‘zda tutilgan bo‘lib, bu 132 milliard so‘mni korxonalar ixtiyorida qoldirishni beradi. Jismoniy shaxslar daromadlaridan olinadigan soliq bo‘yicha daromadlarga soliq solishning eng kam stavkasini 8 foizdan 7,5 foizga kamaytirish rejalashtirilgan.
2021-yilda O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti
2021-yilda O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti
Shuningdek, 2021yilda ta’lim sohasiga ajratiladigan xarajatlar yalpi ichki mahsulotning 7,5 foizini, sog‘liqni saqlashga ajratiladigan xarajatlar esa YAIMning 3,1 foizini tashkil etadi.
