Mirzo Ulug’bek nomidagi o’zbekiston Milliy Universiteti Iqtisodiyot fakulteti

Xaridorlar bozor baxosi – xaridor tomonidai mahsulot va xixmatlarga to‘langan to‘lovlardir. Bularga mahsulotlarga bo‘lgan sof soliqlar va savdo-transport ustamalari qo‘shiladi.

Yalpi ichki mahsulot xajmi “oxirgi foydalanish” usuli bilan aniqlanganda, uning qiymati oxirgi iste’molni tashkil etuvchi elementlarning summasi sifatida aniqlanadi

• Yalpi ichki mahsulot xajmi “oxirgi foydalanish” usuli bilan aniqlanganda, uning qiymati oxirgi iste’molni tashkil etuvchi elementlarning summasi sifatida aniqlanadi
• 1. Oxirgi iste’mol. Tovarlari va xizmatlarini xarid qilish uchun sarflangan xarajatlar;
• 2. Yalpi jamg‘arish;
• 3. Sof eksport.
• Yalpi ichki maxsulot xajmini o‘zgarmas baxolarda xisoblash uchun quyidagi usullar qo‘llaniladi:
• 1) baho indeksi yordamida deflyatorlash;
• 2) ikki karrali deflyatorlash;
• 3) fizik xajm indeksi yordamida bazis davr ko‘rsatkichlarini ekstrapolyasiyalash;
• 4) xarajat elementlarini qayta baxolash.

Unga ko‘ra, 2021-yilda yalpi ichki mahsulot 8,1 foizga, sanoat mahsuloti 8,3 foizga, qishloq xo‘jaligi mahsuloti ishlab chiqarish 6 foizga va kapital qo‘yilmalar 9,5 foizga o‘sishi nazarda tutilgan.

• Unga ko‘ra, 2021-yilda yalpi ichki mahsulot 8,1 foizga, sanoat mahsuloti 8,3 foizga, qishloq xo‘jaligi mahsuloti ishlab chiqarish 6 foizga va kapital qo‘yilmalar 9,5 foizga o‘sishi nazarda tutilgan.
• Davlat byudjeti loyihasida yuridik shaxslardan olinadigan soliqning bazaviy stavkasini 9 foizdan 8 foizga kamaytirish ko‘zda tutilgan bo‘lib, bu 132 milliard so‘mni korxonalar ixtiyorida qoldirishni beradi. Jismoniy shaxslar daromadlaridan olinadigan soliq bo‘yicha daromadlarga soliq solishning eng kam stavkasini 8 foizdan 7,5 foizga kamaytirish rejalashtirilgan.

2021-yilda O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti

• 2021-yilda O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti
• Shuningdek, 2021yilda ta’lim sohasiga ajratiladigan xarajatlar yalpi ichki mahsulotning 7,5 foizini, sog‘liqni saqlashga ajratiladigan xarajatlar esa YAIMning 3,1 foizini tashkil etadi.