«мл т*'1шн» «* иа Alisher Navoiy

Xuroson badandur, Hirot jo n anga,
Hiriyjon, badandur Xuroson anga.
Iskandar Xurosondan chiqib, shimol tomon man- 
zilma-manzil yurib borarkan, jannatmonand, gul- 
larga tola, suvlari jannatdagidek katta bir vodiyga 
duch keldi, Iskandar uni Movarounnahr deb atadi, 
chunki sharqida Sayxun, g'arbida Jayxun daiyolari 
oqib turarkan. Ularning har biri Arasga teng oti- 
o“n besh olkani sug‘orib turardi. Ayniqsa, КоЪак 
daiyosi jannat soyi ekaniga shubha yo‘q edi. Uning 
yonida shahar barpo etib, Samarqand deb atadi.
. Samarqand shahri qurilishi tugallangach, 
Iskandar Kashmir sari y o l oldi. Shaharga ya- 
qinlashib, dashtining barcha daraxtlarini kesib 
tozalashgach, oldilarida osmonga bo“y cho'zib 
turgan, toshli toglar orasida juda uzun qilib ish- 
langan y o l chiqdi. Uzoqligidan unga oyoq surma- 
dilar. Qof togldek buyuk tog‘ oldidan yol bor ekan, 
Kashmir xalqi shu yerda tog‘ni tog‘ga ulashib, 
Kashmirga kirish yolini bekitishgan ekan. Ganch

---

bilan toshdan yasalgan temir darvoza tepasiga 
shahami himoya qilish uchun yopiq burchakli 
burjlar bilan shinakli devorlar ishlatishgan ekan. 
Qal’a ichida ikki ming afsungar, hiylagarlar joy- 
lashgan bolib, ming qari3dan hech kim darvoza- 
ga yaqin kelolmas, agar o‘sha tomonga qadam 
qo^sa, oyogl sustlashib yurolmay qolar, ot bilan 
bormoqchi bolsa, tovoni ко‘chib tushar, shu joyda 
ketolmay qolib ketar ekan.
Sipohlar bular haqida eshitganlarini Iskandarga 
birma-bir so'zlab berdilar. Shoh ularning gaplariga 
parvo qilmay, Arastuni olib o‘sha tomon ravona 
boldi. Ishonmay, uzoqdan kuzatdi-da: «Bu Kash­
mir ahlining afsuni bolsa kerak, nima qilib bolsa 
ham shahar devorlari va burjlarini buzib tashlash 
lozim», - dedi. Keyin sipohlarini olib kelib shahar 
devori atrofiga tushirdi, ziyoni bolmasmikan deb 
yurgizib ham ko'rdi. Ko‘ngli xotirjam bolgach, 
huzuridagi 500 olimdan o'ntasini chaqirib, Fa- 
lotun, Arastu, Balinos, Arashmidus, Shaminos, 
Qilinmun, Volis, Farfurnus, Suqrot, Hurmus 
kabilarni chorlab: «Bu Kashmir elining afsuni, 
unga qanday tadbir qilamiz?» - deb so'ragan edi, 
ular maslahatlashib: «G‘am yemang, buning ishi 
biz uchun oson, shoh iqbolini Tangri yarlaqasin. 
Bu nayranglarga shikast yetkazib, barini past 
qilganimiz bolsin. Ikki-uch kun muhlat berilsa, 
ularning sehrini boshdan oyoq buzib tashlaymiz»,
- deyishdi. Iskandar ularning so'zlaridan xursand 
bolib, ish boshlashga ruxsat berdi, Olimlar shohni 
duo qilib, ishga kirishib ketishdi.
Ular ishga kirishib, necha ko‘ra-yu damlar- 
ni qizitishib, awal turli metallar: temir, polat,