«мл т*'1шн» «* иа Alisher Navoiy

tam tutishing nimasi? Motamni senga amaki-yu 
tog'alaring tutaverishadi. Shunday ekan, joningga 
alam solib, bir g‘amning o‘rniga ikki g‘am yemagil. 
0 ‘y-fikrlaring bilan jismingni azobga tashlama, 
bir ranjingni ikki ranj aylama. Ko‘ksingdagi dog‘ 
iztirobini kamaytirish o ‘rniga dog‘ ustiga dog‘ 
qotyib nima qilasan?
Falakdan yetgan jafolam i unut, nimaki mush- 
kul, og'ir bolsa - oson tut. Bu olamda g‘am ye- 
may yashaydiganlarni shod deb bil, chunki bu 
dahr ishi g‘am yeyishga arzimaydi. Chunki jahon 
bog'i vafosiz, undagi umr guli baqosiz, vaqtincha. 
0 ‘zining atirguliga vafo bolmagan bog‘da atirgul 
ham bunday bog‘ga vafodor bolarmidi? Shunday 
bog‘ orom olishga loyiqmi? Bunday guldan dimog‘ 
muattar bolarmidi? Bu um m ing otgan ishlari 
maqtanarli emas, o'tgan narsa uchun g‘am chekish 
ham ortiqcha.
Oqil odam bu dunyoga kelish sababini ayta 
olmaydi, chunki malum bolmagan narsa haqida 
gapirishning iloji yo‘q. Kelishing-u ketmagingni 
bilish ilojsiz ekan, holingga rahm aylagin-u, azob 
chekaverma. Xursand bolish uchun qachon bir 
paytni topsang, g‘animat bilib undan foydalanaber.
Har nafasing chiroyli bir javhardir. 0 ‘sha bir 
nafas sening yaqin bir do‘sting. U hayot nafasigi- 
na emas, inson javhari, javhar emas, hayot suvi 
ushbudir.
Shu bir nafas bolmasa, el qayoqdan tirik bolar- 
di? Barcha zot uning bilan tirikdir, uni hayot suvi 
desam xato bolm aydi. Demak, uni muqaddas 
nafas degil, balki muqaddasgina emas, aqdas, 
ya’ni eng muqaddas narsa deb bil.

---

Shunday g ‘animat narsa senga hamnafas, 
biron nafas ham sen usiz bololmaysan. Sening 
saboting - barqarorliging, yurish-turishing-u 
sening xayoling shu bir nafas tufaylidir. Sen uni 
ranj-u g‘am bilan o'tkazib, yuz alam-u motam ila 
o‘tkazib, e’tiborsizlik bilan uni xor qilib, har xil 
so‘zlarga sarf etib yurding. Kel, endi bu johillik- 
dan voz kechib, aqling bilan ish ko‘r. Nafasingga 
boshqa zulm berma! Shunday ulug‘ ne’matni Alloh 
senga yaxshilik qilib berib qo^ygan ekan, bir nafas 
nasihatlariga quloq tutuvchi bo‘1.
Ko‘rgin, Haq senga qanday ajoyib ne’matlar 
baxsh etdi, qanchalik ehson-u armug'onlar berdi? 
Biri buki, olam sohibi seni hayvon yo o'simlik, 
yo biron jonsiz tabiat parchasi qilib yaratmadi. U 
senga yaxshilikni ravo ко‘rib, inson qilib, din yoli- 
da musulmon qilib yaratdi. Ko'rar ko‘z, eshitur 
quloq, aytur til, atirni anglash uchun dimog‘ ber­
di; ovqat ushlash uchun qol, yurish uchun oyoq 
berdi. Yemoq-ichmog'ing uchun yuz xil ne’mat 
berib, ularning har birisiga ta’m-u shakl baxsh 
etdi. Sen uchun shuncha rango-rang liboslar 
berdiki, ularning sanog‘iga ham yetib bolmaydi. 
Shuningdek, dala-qirlar, tog-u cho‘qqilarda minib 
yurish uchun turli ulovlar yaratdi. Oqar suvlarga 
serob bolgan jannat misol boglarni ham senga 
armug'on etdi.
Bu in’om va atolar bir boldi-yu, aql javhari yana 
bir taraf boldi.